Uwaga: poniższa treść to odpowiedź AI (Grok) na moje pytanie. Nie taguję, nie proszę o upvoty - o te proszę dla moich postów autorskich ;)
Departament Efektywności Rządowej (DOGE) w USA, kierowany przez Elona Muska i Viveka Ramaswamy’ego, od momentu powstania w styczniu 2025 roku koncentruje się na identyfikacji i eliminacji nieefektywnych wydatków rządu federalnego. Na dzień 9 marca 2025 roku szczegóły dotyczące oszczędności finansowych opierają się na wstępnych raportach, oświadczeniach publicznych oraz analizie danych ujawnionych przez DOGE i inne źródła. Poniżej przedstawiam bardziej szczegółowy rozkład tych oszczędności:
1. Ogólne oszczędności z audytu wydatków federalnych
- Kwota: 36,7 miliarda dolarów.
- Szczegóły: DOGE przeprowadził szeroko zakrojony audyt budżetu federalnego, który w 2024 roku wynosił około 6,75 biliona dolarów. W ramach tego procesu zidentyfikowano roczny "wyciek finansowy" na poziomie 100 miliardów dolarów. Z tej kwoty 36,7 miliarda zostało już zaoszczędzone dzięki szybkim działaniom, takim jak:
- Eliminacja oszustw w płatnościach: DOGE odkrył, że nawet 50 miliardów dolarów rocznie mogło być tracone na oszustwa, np. wypłaty dla osób bez ważnych numerów Social Security lub na fikcyjne konta. W ciągu pierwszych dwóch miesięcy działalności zablokowano znaczną część takich transakcji, co przełożyło się na wspomniane oszczędności.
- Redukcja zbędnych programów: Choć nie podano jeszcze pełnej listy, DOGE wskazał na programy o niskiej efektywności (np. dotacje na projekty o minimalnym zwrocie społecznym), które zostały zawieszone lub zlikwidowane.
2. Program kart kredytowych rządu federalnego
- Kwota: Około 10-15 miliardów dolarów rocznie (szacunki na podstawie wczesnych działań).
- Szczegóły: DOGE przeanalizował program kart kredytowych używanych przez pracowników federalnych, którego roczne wydatki wynosiły 40 miliardów dolarów. Kluczowe ustalenia i działania:
- Nadmiar kart: Stwierdzono, że liczba kart (około 4,6 mln) była dwukrotnie wyższa niż liczba aktywnych pracowników federalnych (około 2-3 milionów w pełnym i niepełnym wymiarze godzin).
- Dezaktywacja kart: W ciągu dwóch tygodni od audytu zdeaktywowano 146 000 nieużywanych kart, co ograniczyło nieautoryzowane lub niepotrzebne wydatki. Przykłady nadużyć obejmowały zakupy osobiste (np. sprzęt AGD) oraz płatności za usługi, które nie były zgodne z polityką rządu.
- Nowe zasady: Wprowadzono obowiązek szczegółowego raportowania każdej transakcji (kod kategorii i uzasadnienie), co pozwoliło na bieżąco monitorować wydatki i zapobiegać dalszemu marnotrawstwu. Szacuje się, że te działania mogą przynieść oszczędności rzędu 10-15 miliardów dolarów rocznie.
3. Redukcja zatrudnienia w administracji federalnej
- Kwota: Szacunkowo 5-20 miliardów dolarów (w zależności od liczby zwolnionych i ich wynagrodzeń).
- Szczegóły: DOGE zainicjował masowe zwolnienia w sektorze publicznym, co miało na celu zmniejszenie kosztów operacyjnych rządu:
- Liczba zwolnionych: Dane są rozbieżne – niektóre źródła podają 10 000, inne nawet 60 000 zwolnionych pracowników federalnych w ciągu pierwszych dwóch miesięcy. Przyjmując średnią pensję pracownika federalnego na poziomie około 80 000-100 000 dolarów rocznie (z uwzględnieniem benefitów), oszczędności mogą wynosić od 800 milionów do 6 miliardów dolarów rocznie wprost z wynagrodzeń.
- Efekt pośredni: Redukcja zatrudnienia zmniejszyła również koszty administracyjne (np. wynajem biur, sprzęt, szkolenia), co potencjalnie podnosi całkowite oszczędności do 5-20 miliardów dolarów w skali roku. Przykładowo, likwidacja całych działów administracyjnych w agencjach uznanych za zbędne (np. w ramach planu redukcji z 428 do 99 agencji) przynosi dodatkowe korzyści finansowe.
4. Zawieszenie nieefektywnych kontraktów rządowych
- Kwota: Około 5-10 miliardów dolarów (wstępne szacunki).
- Szczegóły: DOGE przeanalizował kontrakty rządowe, zwłaszcza te związane z Departamentem Obrony i innymi dużymi agencjami, które pochłaniają znaczną część budżetu (np. obronność w 2024 roku to 886 miliardów dolarów). Działania obejmują:
- Renegocjacja lub anulowanie: Zidentyfikowano kontrakty na usługi o zawyżonych kosztach (np. konsulting, IT) lub takie, które nie przynosiły wymiernych rezultatów. Przykładem może być anulowanie wielomilionowych umów na przestarzałe systemy technologiczne.
- Przejrzystość: Wprowadzono wymóg publicznego ujawniania szczegółów nowych kontraktów, co ograniczyło nepotyzm i nieuzasadnione wydatki.
Podsumowanie i uwagi
- Całkowite oszczędności: Na chwilę obecną DOGE deklaruje 36,7 miliarda dolarów zaoszczędzonych w ciągu pierwszych dwóch miesięcy działalności (styczeń-luty 2025). Dodatkowe działania, takie jak redukcja zatrudnienia i optymalizacja kontraktów, mogą podnieść tę kwotę do 50-60 miliardów dolarów w skali roku, jeśli utrzymane zostaną obecne trendy.
- Metodologia: Oszczędności są obliczane jako różnica między dotychczasowymi wydatkami a kosztami po wprowadzeniu reform. Niektóre dane (np. dokładna liczba zwolnionych czy pełna lista zlikwidowanych programów) nie zostały jeszcze w pełni opublikowane, co utrudnia precyzyjną weryfikację.
- Ograniczenia: Część oszczędności jest jednorazowa (np. dezaktywacja kart), a ich długoterminowy wpływ zależy od utrzymania nowych zasad. Ponadto DOGE napotkał opór, np. blokadę danych przez Departament Skarbu, co może spowolnić dalsze cięcia.
Te szczegóły opierają się na aktualnych doniesieniach i szacunkach dostępnych na 9 marca 2025 roku. W miarę publikowania oficjalnych raportów DOGE liczby te mogą ulec zmianie lub zostać bardziej uszczegółowione. Czy chciałbyś, abym poszukał dodatkowych danych na temat konkretnego obszaru oszczędności?
Moja uwaga: 50-60 mld USD rocznie to około 4 razy więcej niż koszt polskiego programu 800+. DOGE w przeliczeniu na mieszkańca USA, pozwali zaoszczędzić około 150-175 $ rocznie na głowę mieszkańca.
Druga uwaga: Grok pomylił się podając liczbę kart kredytowych, sprostował dane po mojej uwadze (edytowałem teraz wpis i jest poprawna). Do odpowiedzi LLM nadal trzeba podchodzić z dużą dozą sceptycyzmu i sprawdzać ręcznie to, co podaje.
