Bitcoin nedir ? Bitcoin ne işe yarıyor? Nasıl Bitcoin madenciliği yaparım? gibi soruları son zamanlarda sürekli olarak duymaya başladık. Hatta haberlere bile konu olmaya başladı. İnsanlar bir anda hayatlarına giren bu oluşum hakkında sorular sormaya başladı. Bu yazımda genel hatlarıyla Bitcoin hakkındaki soruları anlatmaya çalışacağım.
Öncelikle Bitcoin bir kripto para ve ödeme sistemidir. Kişiden kişiye elektronik para sistemi olarak tasarlanmıştır. Bitcoin’in sembolü ฿, kısaltma ise BTC‘dir . 2008 yılında Bitcoin sistemi 9 sayfalık bir pdf dosyası ile duyuruldu. Bu dosyayı linkten indirebilirsiniz. (https://www.kisa.link/6V0x). Bu pdf dosyasını kimin hazırladığı ise tam olarak bilinmemektedir. Hatta bu sistemi kimin çıkarttığı ile ilgili birçok kişinin adı geçmektedir. Fakat Satoshi Nakamoto takma ismini kullanan bir kullanıcı ya da bir grup tarafından Bitcoin sisteminin ortaya çıkarıldığı söyleniyor.2008 yılından bugüne kadar geçen 10 yılda gerçek kimliği hala öğrenilememiştir.
Bitcoin’in herhangi bir merkez bankası veya resmi bir kuruluş ile ilgisi yoktur. Kısacası herhangi bir merkezi otoritesi yoktur. Temeli ise açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Bu kodları internetten indirip incelemek mümkün. Bitcoin ülkelerin para birimleriyle (Dolar, Euro , vs.) alınıp satılabilir.
Nasıl ki kağıt para ya da madeni parayı cüzdanınız da taşıyorsanız, Bitcoin aldığınız zamanda bunu dijital ortamda bulunun cüzdanınız da saklayabiliyorsunuz. Daha sonra ise dijital ortamda bulunan paranız ile vergi olmadan, devlet kontrolü olmadan tamamen özgür bir şekilde ödeme yapabilir ya da ödeme alabilirsiniz. Normal koşullarda ülkeden ülkeye para transferlerinde vergiye tabi tutulursunuz ya da devlet transfer edilen bu parayı kontrol eder fakat Bitcoin de böyle bir uygulama yoktur.
BLOCK CHAIN
Bitcoin, blok chain(blok zinciri) adında bir çeşit zincir kullanıyor. Peki nedir bu zincirin mantığı? Bu sistemde yapılan her para transferi bir çeşit dijital bir defterde kayıt altına alınıyor. Örnek olarak A kişisi B kişisine 1 Bitcoin gönderdiği zaman bu transfer sistemdeki dijital defterde kayıt altına alınıyor ve A kişisinden B kişisine 1 Bitcoin gönderildi diye yazıyor. Bu dijital defterler daha sonra bloglara kayıt ediliyor ve sistemdeki tüm kullanıcılar ile entegreli hale geliyor. Yani bir zincir oluşuyor (Block Chain). Bitcoin sistemi açık kaynak kodlu olduğu için herkes tarafından erişilebidiği gibi Block Chain deki kullanıcıların defterleri de herkese açıktır. Bu sayede sistemin ilk hayata geçişinden bu zamana kadar geçen süredeki tüm Bitcoin transferlerini görebilmek mümkün oluyor.
Peki bu sistemde herkes birbirinin para transferini görebiliyorsa sistem ne kadar güvenli diye insan düşünmeden edemiyor tabi. Sistem güvenliği ise şu şekilde oluyor ; bu para transferleri dileyen herkes tarafından kayıt altında tutulabiliyor. Yani isterseniz sizde bir kayıtçı olabilirsiniz. Bu kayıt altına alınan para transferleri Eşzamanlı bir şekilde tüm kayıtçılarda kontrol ediliyor ve güncelleniyor.
Bu işlemleri yapabilmek ve Bitcoin alıp satabilmek için tabi ki öncelikli olarak bir hesap açmanız gerekiyor. Hesabınızın güvenliği ise karmaşık bir şifreleme ile sağlanıyor. Bu hesabın 2 tane giriş anahtarı bulunuyor. Birisi tamamen size özel olan hesabınıza girip ve işlem yapabilmek için kullanılan anahtar, diğeri ise siz işlemi yaptıktan sonra işlem bilgisini ağa göndermenizi saglıyan anahtar. Bu ağda kayıtlı olan kişilerde bu genel anahtar sayesinde işlemi kontrol edebiliyor. Bu şekilde dünya üzerindeki tüm dijital defterlerde kayıtlar senkronize oluyor.
Bitcoin madenciliği Bitcoin madenciliğinin mantığı ise yukarıda belirttiğimiz işlemler binlerce, onbinlerce işlemin bir anda olduğunu varsayarsak bu sistemden donmalara gecikmelere hatta sistemin çökmesine neden olabilir. Belli bir merkezi olmadığı içinde dünya üzerinde binlerce bilgisayar ise bu sistemin sürekli olarak aktif ve çalışır olmasını sağlıyor. Bu işlemi yapmaya diğer bir deyişle sisteme hizmet etmeye ise Bitcoin madenciliği deniliyor. Bitcoin madenciliği yapmanın amacı ise siz bu sistemin ayakta kalmasını sağlarsanız ve kayıtların güvenli bir şekilde tutulması için sisteminizi aktif ederseniz bu süre boyunca sistemde size Bitcoin veriyor. Bitcoin madenciliği yapmak isterseniz çok iyi bir bilgisayar sistemine sahip olmanız gerekiyor. Çünkü Bitcoin madenciliği bilgisayarınızın gücü ile yapılıyor. Yani bilgisayarınız ne kadar güçlü olursa kazancınız o orada olacaktır. Bilgisayarınızın gücünden kastettiğim en önemli etken ise ekran kartınızdır. Bilgisayarınızı ekran kartı ne kadar güçlü olursa Bitcoin madenciliğindeki kazancınızda o kadar iyi olur. Bitcoin madenciliği yapmak her geçen gün daha da zor bir hal almaktadır. Bunun nedeni ise dünya genelinde sisteme sürekli olarak daha iyi bilgisayar sistemlerinin dahil olmasıdır. Durum böyle olunca da madencilik yapmak isteyenler Cloud Mining yapmaya başlamışlardır. Cloud Mining ise Coin üretimi yapan sistemlerin belirli şartlar ve ücret karşılığında kiralanmasına ve bu cihazlarla kendi adınıza mining işlemi yapılmasına denir. Ayrıca Bitcoin madenciliğinde bu sistemi oluşturulduğu düşünülen Satoshi Nakamoto tarafından bir sınır konulmuştur. Satoshi Nakamoto Bitcoin sisteini kurduğu zaman ne kadar Bitcoin olacağını net bir şekilde tasarlamıştır. Bu sayı ise 21 Milyon’dur. Şuanda ise ortalama olarak kullanımda olan Bitcoin sayısı 16,246,220'dir ve günde yaklaşık olarak 2 Bitcoin üretilmektedir. Bu durumda ayrıca mining yapılmasını zorlaştırmıştır.
Bitcoin avantajları nelerdir ?
- Yazımızda da belirttiğimiz gibi bir herhangi bir devlete bağlı olmadığı için, herhangi bir ülkenin ekonomisinden de etkilenmez.
- Bitcoini oluşturan kişi belli olmadığı için hiç kimse sizin hesabınıza müdahale edemez.(Banka, Devlet vs.)
- Bitcoin de hesap oluşturmanız bir bankada hesap oluşturmanızdan daha kolaydır.
- Çok az bir masrafla para transferi yapmanın en kolay yoludur.
- Sistem sürekli olarak aktif olduğu için günün herhangi bir saatinde yaptığınız transferler çok kısa bir sürede gerçekleşir
- Her ne kadar ödeme aracı olarak kullanılsa da yatırım aracı olarak da görülmektedir
- Çok hızlı bir şekilde para transferlerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Bitcoin dezavantajları nelerdir ?
- Para transferi sürecinde gönderen ve alıcının kimlik bilgileri gizli tutulabildiği için illegal ve yasal olamayan olaylara olanak sağlamaktadır. Genellikle deep web gibi ortamlarda kullanılmıştır.
- Devletlerin politikalarına uygun olmadığı için bazı devletler tarafından Bitcoine yasak getirilmiştir
- Fiziki olarak bir madde olmadığı , sadece sanal ortamda olduğu ve tamamen elektriğe bağlı olduğu için kriz(savaş, büyük elektrik kesintileri vs.) anlarından kullanılamaz.
- Kaybetmesi kolaydır. Yani şifreniz başka bir kişinin eline geçer ise hesabınızdaki Bitcoinler çalınabilir. Normal bir banka müşterisi olsanız ve kredi kartınız başkasının eline geçse bankayı arar ve hesabınızı bloke edebilirsiniz hatta polisi devreye sokup suçlu kişiyi yakalattırabilirsiniz fakat Bitcoin de henüz bu tarz duruma karşı alınmış bir önlem yok.
- Bitcoin değeri hızlı bir şekilde artıp sizi çok zengin yapabileceği gibi çok hızlı bir şekilde düşüş yaşanıp elinizdeki paradan da olma ihtimaliniz vardır.
- Bitcoin halen deneyseldir ve beta sürümündedir. Bitcoin ödemelerini geri almak mümkün değildir. Yani birisine yanlışlıkla Bitcoin gönderirseniz geri almanız tamamen karşıdaki kişinin insiyatifindedir.