Stres kişinin baş edebilme gücünü aşan ya da kişiyi zorlayan durumlarla karşılaştığında kendini koruyabilme ve hayata devam edebilmek adına verdiği otonom tepkilere denir. Kişi stres altındayken çoğunlukla şu üç farklı tepkiden birini verir. Eğer var olan durumla mücadele edecek gücün kendisinde olduğuna inanıyorsa “mücadele”, başa çıkamayacağı bir durumlu karşı karşıya kaldığını ya da kalacağını düşünüyorsa “kaçma“, eğer kaçacak kadar bile gücünün olmadığına inanıyorsa “donup kalma” tepkisini verir.
Ben kendi adıma hep şöyle düşünmüşümdür. Zaman ve mekân farklı olduğunda, aynı olaya her seferinde aynı tepkiyi veremeyeceğimiz ya da vermeyeceğimiz kesindir. Başka bir deyişle, olay sabitse, içinde bulunduğumuz duruma göre, bu sabit olaya karşı tepkiler gerçekleştiriyoruz. Dolayısı ile o anki ruh halimiz olaylara karşı vereceğimiz tepkiyi belirliyor ve bu da üç ana durumu ortaya koyuyor.
Birincisi X sembolüne başlatan olay diyelim. X başımıza gelen herhangi bir olay olsun. İkincisini Y diye adlandıralım. Y sembolü ise X olayına karşı verdiğimiz tepkiyi ifade etsin. Her X olayı ile karşılaştığımızda bir Y tepkisi veririz ve bu Y tepkisi sonucunda da bizde bir Z duygusu meydana gelir. Bu durum başımıza gelen her türlü olayda geçerlidir. Buradaki kilit durum Y ile sembolleştirdiğimiz olaylara tepki verme halimizdir ve birinci paragraftaki sonuçlarla karşı karşıya kalırız ki bunu da Z sembolü ile ifade ettik.
Kaçma, ya da donup kalma tepkileri, yeterince pozitif değilsek ortaya çıkar. Mücadele etme durumu ise istenilen bir durumdur ve hayata bakışımızla ortaya çıkar. Her insanın başına hayatı boyunca istenmeyen pek çok olay meydana gelir ve bunlar stres, bunaltı ve depresyon gibi sonuçlar doğurabilir. Eğer hayata bakışımız pozitifse, kesinlikle mücadele edip istenmeyen durumun bize kattığı olumsuz duyguları en aza indirmiş oluyoruz. Hayat her şekilde devam ediyor, biz ister arabesk bir bakış açısıyla dünyaya bakıp elemle yaşamayı yeğleyelim, istersek daha olumlu bir bakış açısı ile olayların olumlu yanlarını görerek, pozitif düşünceler geliştirerek devam edelim. Seçim bize kalmış. Umarı faydalı bir yazı olmuştur.