KRİPTO PARA
Kripto paralar matematik temelli olarak şifrelenen sanal ve dijital paralardır. Aslında özellikle internet alışverişlerinde bu teknolojinin temelleri uzun yıllardır kullanılıyordu. Yapılan bir alışverişte banka kasasından herhangi bir para çıkmadan sadece sizin hesabınızdaki dijital rakamlar azalıyor ya da artıyordu. Buda en temel seviyede kripto para olarak düşünülebilir. Hayatımıza giren sanal paralar da bir nevi bu mantıkla çalıştığını düşünebiliriz.
Tanımını yapacak olursak
kripto para; internet aracılığıyla kullanılan, hiçbir merkezi otoriteye ya da aracı kuruma bağlı olmayan, sanal para birimini ifade ediyor. Kripto paralar ancak belirli şifreler kullanılarak yerleştirildiği sanal cüzdanlardan yine şifreler aracılığıyla çıkarılıp kullanılabildiği için bu adı taşıyorlar. Kripto para birimleriyle kişiler ya da kurumlar tıpkı gerçek parayla yaptıkları gibi harcama yapabiliyor ya da para kabul edebiliyor.[1]
Kripto paralar tamamen bir yazılım aracılığı ile üretilmektedir ve güvenliği blockchain tarafından sağlanmaktadır.
Blockchain
Blockchain; şifrelenmiş işlem takibi sağlayan dağıtık bir veri tabanıdır. Her bir bilginin bloklar halinde, gelişmiş şifreleme algoritmalarıyla, birbirine bağlanarak kaydedildiği bu dağıtık veri tabanı, bir merkeze bağlı olmaksızın işlem yapabilme imkânı sağlıyor. Blockchain ağı, tüm para alışverişlerinin kaydının tutulduğu bir sistem. Bu sistemin en önemli özelliği tek bir noktada tutulmak yerine, birden fazla yerde yani bir ağın tamamında tutulmasıdır. Kayıtların birden fazla yerde tutulmasının nedeni kayda alınmış bilgilerin güvenilirliğini arttırmaktır. Kayıt yerlerinden birisi kaybolsa bile, bilgiler, ağda bulunan diğer kayıt yerlerinde saklanmaya devam ediyor. Bilgilerin kaydedildiği yerler, özel bir şifreleme ile kendinden gelen bir önceki ve sonraki block ile ilişki içinde bulunuyor. Bu durumda zinciri oluşturan halkalardan birisinde bilgi değiştirildiğinde bu bilgi kendinden önceki kayıtlarla uyumsuz hale geliyor. Bir kaydın değiştirilebilmesi için zinciri oluşturan halkalardan birkaçında değişikliğin onaylanması gerekiyor. Bir yerden çıkan bilgi, karşı tarafa ulaşana ve kodlar eşleşip bu bilgi açığa çıkana kadar kimse tarafından erişilemiyor, yönetilemiyor veya yönlendirilemiyor.
KRİPTO PARALARIN FAYDALARI
- Transfer ücreti yok Transferler ağlar arasında, bir adresten diğerine direkt olarak, merkezi bir otorite olmaksızın gerçekleşir. Bu nedenle geleneksel yollarla gerçekleşen transferlerde alınan ücret veya komisyon bulunmamaktadır.
- Ülkelerin ekonomik veya sosyopolitik durumundan etkilenme yok Herhangi bir ülkenin merkez bankasının müdahale veya baskısına tabii değildir; bu nedenle ülkelerin ekonomik veya sosyopolitik iniş çıkışlarından etkilenmez.
- Zaman kısıtlaması yok Transferi gerçekleştirmek isteyen kişi için herhangi bir zaman sınırlaması bulunmamaktadır, online cüzdanlar aracılığıyla internet bulunan herhangi bir noktadan istediği an transferi gerçekleştirebilir. Böylelikle günümüz dünyası için çok önemli olan “zaman”dan kazanılır.
- Mekansal tehdit yok Geleneksel sistemlerde havale göndermek veya almak için (internet üzerinden göndermek dışında) bankaya veya ATM’ye gidilmektedir. Kripto para transferi gerçekleştirmek için ise; kişinin, fiziksel olarak bir yere gitme ve orada bulunmasına gerek yoktur.
Kripto paranın bir diğer avantajı ise kopyalanamaz olmasıdır. Yani 1 coin nin üretimi o kadar zor ve algoritması karışıktır ki kopyalanması ve ulaşılabilinmesi çok ciddi yatırımlar ister.
KRİPTO PARALARIN RİSKLERİ
- Hızlı Dönüşüm Sağlanamıyor Bir anda değer kazanan para biriminiz, siz elden çıkarana kadar değer kaybetmiş bile olabilir. Tabi bu paraları yönettiğiniz panel ve araçların da güvenlik önlemleri olduğunu varsayarsak, zahmetli bir süreçle karşılaşıyor olacaksınız.
- Cüzdan dosyasının kaybolması Kripto para birimlerinde genellikle karşılaşılan bir başka sorun cüzdanın kaybolması veya çalınmasıdır. Kullanıcıların çoğu, kripto para cüzdan dosyalarını bilgisayarlarında depolar. Bu nedenle dosya kötü amaçlı yazılım kullanılarak çalınabilir veya hard disk bozulursa kaybolabilir.
- Erişim Kolay Değil Çeşitli güvenlik önlemlerinin olması ve bu sanal paralara oluşan yoğun talep nedeniyle, kripto para transferi ve ticareti sağlayan servislerde oluşan yoğunluk altyapı sıkıntılarını doğuruyor.
- Uluslararası Güvencesi Olmaması Dünya çapında bazı firmalar tarafından ödeme yöntemi olarak kullanılsa da, kazandığı ve kaybettiği değer dünya ekonomisinden bağımsızdır. Bu da kripto paraları referans alan bireylerin, gerçek hayat yerine sanal bir evrende bir yatırım yapacakları anlamına geliyor.
- Kripto Para Türlerinin Artması Kripto paraların kullanılması ve değer artmasını dikkate alarak yatırımını bir kripto para üreterek şekillendiren birçok girişim mevcut. Para birimini bir değer değil bir marka olarak yansıtılması, Ocak 2018 itibariyle, bin 300’den fazla sanal para biriminin piyasaya girmesine neden oldu.
Kripto para ekosistemini yatırım aracı olarak gören girişimcilerin en kötü senaryosunda, sistemin çökmesi sonucu inanılmaz miktarda paraların döndüğü bir balon sönecektir. Bahsedilen risklerin de neden olmasıyla, çökerken sahip olunan meblağlar da kurtarılamayabilir.
KRİPTO PARALARIN DÜNYADAKİ YERİ
Hakkındaki tartışmalar devam ederken, kripto paralar hakkındaki görüşler ise üç’e ayrılıyor; yasadışı kabul edenler, yasal görenler ve kararsızlar…
Dünyanın çok tartışılan sanal paralara bakışı şöyle;
Görünen o ki, kripto paralar ve onlara olan ilgi arttıkça ülkeler, hükümetler nasıl davranacaklarını belirlemeye çalışıyorlar.
Yeni nesil yatırım aracı olan kripto paraların dünyada olduğu gibi Türkiye’de de giderek yaygınlaştığını ifade eden Parandeks CEO’su Onur Şekerlisoy, Parandeks’in vizyonu hakkında şu açıklamada bulundu:
Türkiye’de kripto para ekosistemini büyütmeyi, bu alanı genel ekonomi zincirinin önemli halkalarından biri haline getirmeyi amaçlıyoruz. Böylelikle Türkiye’yi kripto para ekosisteminde önemli merkezlerden biri haline getirmeyi ve Türkiye’yi bu konuda söz sahibi bir noktaya taşımayı planlıyoruz. Bu hedef doğrultusunda tüm hazırlıklarımızı yaparak yola çıktık. Yatırımcıları, kripto para dünyasının başka bir yerde bulamayacakları avantajlarıyla tanıştıracağız. Nihai hedefimiz, dünyanın en popüler 10 kripto para borsasından biri olmak.
Okuduğunuz için teşekkürler..