Pasikonik zielony (Tettigonia viridissima) to naprawdę spory owad. To jeden z najbardziej charakterystycznych i efektownych mieszkańców naszych łąk i ogrodów. Bywa, że latem wizytują balkony i nasze mieszkania. Pasikoniki zielone należą do prostoskrzydłych i przechodzą przeobrażenie niezupełne – oznacza to, że larwy są dość podobne do osobników dorosłych. Dziś udało mi się sfotografować taką pasikonikową "nastolatkę": jeszcze larwę, ale już z niewielkimi skrzydełkami. Dorosłość u pasikoników wiąże się z pełnym rozwojem długich zielonych skrzydeł i uzyskaniem możliwości lotu.
Photo: @bowess CC BY-SA 4.0
Dorosły pasikonik zielony to prawdziwy gigant wśród owadów – jego głowa, tułów i odwłok mogą mieć nawet do 5 cm długości, a do tego ma długie, solidne nogi do skakania, imponujące czułki, a samice na końcu odwłoka mają charakterystyczne, długie pokładełko (wyglądające jak szabla), służące do składania jaj w ziemi. ak sama nazwa wskazuje, pasikonik zielony jest przede wszystkim duży i zielony. To mistrz kamuflażu, idealnie wtapiający się w otoczenie zielonych liści i traw. Dlatego częściej obserwowany jest na ścianach, chodnikach lub innych powierzchniach, na które zawędruje – tak jak moja dzisiejsza modelka.
Gdy nastąpi kolejne linienie i przejście z formy larwalnej do imago, rozwiną się długie skrzydła, które u samic wystają daleko poza koniec odwłoka. To właśnie nimi pasikoniki posługują się, kiedy już muszą (albo chcą) polecieć. Ale to, co najbardziej rzuca się w oczy (oprócz rozmiaru i koloru), to bardzo długie, nitkowate czułki, które potrafią być dłuższe niż całe ciało pasikonika. To ważny narząd owadzich zmysłów, ponieważ nimi pasikonik "słyszy" i "wącha" świat – odbiera drgania i bodźce chemiczne.
Photo: @bowess CC BY-SA 4.0
Śpiewak nocy i dzienny drapieżnik – pożyteczny czy szkodnik?
To właśnie samce pasikoników zielonych wieczorami i nocą (a często również za dnia) wydają charakterystyczne, głośne, cykające dźwięki. Robią to, pocierając o siebie specjalne struktury: aparaty strydulacyjne na swoich skrzydłach. "Granie" to ma na celu przywabienie samic.
A teraz najważniejsze: czy pasikonik zielony w ogordzie jest pożyteczny, czy szkodzi? Tutaj sprawa nie jest taka prosta, bo pasikonik zielony to owad wszystkożerny.
Strona pożyteczna: pasikoniki zielone są przede wszystkim drapieżnikami. Ich głównym przysmakiem są małe owady takie jak mszyce, gąsienice, muchy czy larwy innych owadów. Są więc świetnymi naturalnymi sprzymierzeńcami w walce ze szkodnikami. Ich obecność w ogrodzie to dobry znak, że ekosystem działa.
Strona mniej pożyteczna (czyli ta szkodnikowa): niestety, potrafią też podgryzać liście i pąki roślin, zwłaszcza jeśli brakuje im pokarmu zwierzęcego. Czasem mogą uszkodzić młode pędy warzyw czy kwiatów. Zazwyczaj jednak szkody te nie są na tyle znaczące, by uznawać go za poważnego szkodnika upraw. Jego drapieżnictwo często przeważa nad sporadycznym podjadaniem roślin.
Photo: @bowess CC BY-SA 4.0
I na koniec tradycyjne: czy gryzie ludzi? To pytanie, które zadaje sobie każdy, kto spotyka większego owada. Pasikonik zielony, mimo swojego rozmiaru i czasem groźnego wyglądu, nie jest agresywny wobec ludzi. Jego aparat gębowy (silne żuwaczki) służy mu do jedzenia roślin i owadów, a nie do gryzienia ludzi. Jeśli weźmie się go do ręki, może próbować się obronić, szczypiąc żuwaczkami, ale nie jest to groźne. Może uszkodzić tylko bardzo delikatną skórę i zależnie od odczuwania bólu przez daną osobę być bardziej lub mniej nieprzyjemne. Zatem pasikonika zielonego można obserwować bez obaw, a w razie "inwazji domieszkaniowej" po prostu nakryć gościa plastikowym pojemnikiem, pod który podsuniemy sztywną kartkę i tak wynieść go na zewnątrz.
Zdjęcia udostępniam na licencji Creative Commons - uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.
Pasikonik zielony (Tettigonia viridissima), Twardogóra, Dolny Śląsk, 20 czerwca 2025
Great green bush-cricket (Tettigonia viridissima), das Grüne Heupferd, Twardogóra, Lower Silesia, taken 20th of June 2025
Camera: Lumix DMC-FZ1000