သၾကားဓာတ္(Fructose,Sucrose,Lactose)
ရ႐ွိႏိုင္ေသာ အစားအစာမ်ား
(ထမင္း၊ မုုန္႔ဟင္းခါးဖတ္၊ ေခါက္ဆြဲဖတ္) အားလံုးကိုု ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ က သူတိုု႔ စြမ္းအင္၊ သူ တိုု႔ ၾကီး ထြား ဖိုု႔၊ သူတိုု႔ ျပန္႔ ပြား ဖိုု႔ မွာ အဓိက အသံုုးခ် တဲ့ ေလာင္စာ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ဒီ သၾကားဓာတ္ ကိုု စား လိုုက္ ရင္ ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ က လူဆိုုးေတြ မိုု႔ ( rogue cells ) ပံုု မွန္ က လာပ္ စည္း ေတြ က မရ ဘဲ သူ တိုု႔ က အကုုန္ လံုုး ယူ ျပီး အသံုုးခ် ျပစ္ ၾက ပါ တယ္။
သူ တိုု႔ ဆက္လက္ရွင္သန္ ျပီး ၾကီး ထြား ဖိုု႔ သံုုး ေပ မဲ့ လိုု႔ ခႏၶာကိုုယ္ အတြက္ စြမ္း အင္ထုုတ္တဲ့အခါမွာ အရာမေရာက္ပါ။
၁. အေရး အၾကီးဆံုုး က၊ကဆီဓာတ္ ျဖစ္ တဲ့ starches, carbohydrates, sugar in any shape or form including fruits ( fructose sugar ) and milk ( lactose sugar ) ေတြ ျဖတ္ ျပစ္ သင့္ ပါ တယ္။
ice cream, cookies, cakes , all kinds of energy drinks ေတြ လဲ ပါ ပါ တယ္။ သၾကား စား ရင္ insulin ေတြ ထြက္ မယ္၊ Insulin ဟာ ကင္ဆာ ကလာပ္ စည္း ေတြ ၾကီး ထြား ေစ ပါ တယ္။ Fructose သ ၾကား က ပိုု ေတာင္ ဆိုုး ေသး တယ္။
လူနာ ေတြ ေသာက္ ေန ၾက တဲ့ အား ေဆး ရည္ မွာ fructose သၾကား ေတြ အမ်ား ၾကီး ပါပါ တယ္။
၂. ဒါ ဆိုု ရင္ ကင္ဆာ သမား ေတြ ဘာ စား သင့္ ပါ သလဲ?
အဓိ က၊ က ေတာ့ အဆီ ျဖစ္ ပါ တယ္၊ အသား လဲ အနည္း ငယ္ စား လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ အဆီ ဆိုု တာ က ေတာ့ ေထာပတ္ ( သၾကား မထည့္ ထား တဲ့ ေထာ ပတ္ )Margarine မဟုုတ္ ပါ။ ၾကက္ဥ၊ ေထာပတ္၊ သီး သံလြင္ဆီ၊ သံလြင္ သီး၊ အုန္းဆီ၊ အုန္းသီး( medium chain fatty acids ) အဆီ နဲ႔ အသား ကိုု ratio အခ်ိဳး အဆ အား ျဖင့္ 4:1 ျဖစ္ ပါ တယ္။ အသား မ်ိဳး စံုု အနည္း ငယ္ စား လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ ဘာ ျဖစ္ လိုု႔ အဆီ ကိုု စား ခိုုင္း ရ တာ လဲ? အဆီ ဟာ စြမး္ အင္ ထုုတ္ တဲ့ အခါ မွာ သၾကားဓာတ္ ထက္ အမ်ား ၾကီး ပိုု ျပီး ထုုတ္ ေပး ပါ တယ္။ သူတိုု႔ ရဲ႕breakdown product က ketone bodies ေတြ ျဖစ္ ပါ တယ္။ Ketone bodies ေတြ ဟာ ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ အတြက္ ေကာင္း ေသာ ပတ္ ဝန္း က်င္ မဟုုတ္ ပါ။
ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ဟာ ketone bodies ေတြ ကိုု လံုုဝ အသံုုး မ ခ် နိုုင္ တာ ေၾကာင့္ သူ တိုု႔ ရဲ႕ ၾကီးထြား ရွင္ သန္ ေရး မွာ ေ၇ွ႕ ဆက္ ျပီး မတက္ နိုုင္ ၾက ပါ။ ကင္ဆာ ေတြ ပြား ရ ေအာင္ ေသြးေၾကာ အသစ္ ေတြ ကိုု လဲ မ ထုုတ္ လုုပ္ နိုုင္ ေတာ့ ပါ။
ပံုုမွန္ က လာပ္ စည္း ေတြ က ေတာ့ အဆီဓာတ္ ၊ ပရိုုတင္း ဓာတ္၊ ketone bodies ေတြ ကိုု စြမ္းအင္ အ ျဖစ္ ေကာင္း ေကာင္း အသံုုး ခ် နိုုင္ ၾက ပါ တယ္။ ကဆီဓာတ္၊ သၾကားဓာတ္ ေတြ ျဖတ္ ျပီး အဆီ ၊ အသား ၊ အရြက္ ( အသီး မပါ ) ေတြ ကိုု စား ျခင္း ျဖင့္ ကင္ဆာ ကလာပ္ စည္း ေတြ ရဲ႕ ဆက္ လက္ ရွင္ သန္ မွဳ ကိုု ဖ်က္စီး ျပစ္ တာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ကၽြန္မ ဆိုု လိုု ခ်င္ တာ က ေဆး ကုု တာ လဲ ကုု ေပါ့။
လူနာ အေန နဲ႔ ေဆး ကုု ရာ မွာ ေအာင္ ျမင္ ဖိုု႔ ဝိုုင္း ကူ လိုု႔ ရ တယ္ ဆိုု တဲ့ အခ်က္ ကိုု ေဆြးေႏြး ျပ ေန တာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ေနာက္ ေန႔ ေတြ မွာ ဆက္ ျပီး ဘာ ေတြ စား ရ မယ္ ဆိုု တာ ဆက္ ျပီး တင္ ျပ သြား မွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ အခုု လိုု တင္ ျပ သြား တာ ဟာ လဲ စဥ္းစား ၾကည့္ ရင္ လူ နာ ဖက္ က သၾကား ကိုု ျဖတ္ ရ တာ က လြဲ လိုု႔ ဘယ္ လိုု မွ အ ရွံဳး မရွိ နိုုင္ လိုု႔ တင္ ျပ ေန ရ ျခင္း ျဖစ္ ပါ တယ္
နိုုင္ငံျခား မွာ ေန သူ မ်ား အတြက္ သိုု႔မဟုုတ္ နိုုင္ငံျခား အဆက္အသြယ္ ရွိ သူ မ်ား ေသေသခ်ာခ်ာ က်က်နန လိုုက္နာ ျပီး လုုပ္ ၾကည့္ ခ်င္ တယ္ ဆိုု ရင္ Precision Xtra Blood Glucose and Ketone Monitoring System $ 31.17 ကိုု ဝယ္ ျပီး တိတိ က်က် လုုပ္ လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ on line ဝယ္ လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ သူ က ေသြး ထဲ မွာ ရွိ တဲ့ သၾကားဓာတ္ ရယ္ ketone bodies ေတြ ကိုု တိုုင္း တဲ့ ဟာ ျဖစ္ ပါ တယ္။
၁. အေရး အၾကီးဆံုုး က starches ကဆီဓာတ္ ကိုု ေလ်ာ့ ရ မွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ကၽြန္မ တိုု႔ ျမန္ မာ လူ မ်ိဳး ေတြ အတြက္ က ေတာ့ ထမင္းစား ေန က်၊ မုုန္႔ဟင္းခါး၊ ေခါက္ဆြဲ ၊ အသုုတ္စံုု စား ေန က် လူ ေတြ ဆိုု ေတာ့ ခက္ ပါ လိမ့္ မယ္။ သိုု႔ ပါ ေသာ္ လည္း ေနာက္ဆံုုး မ ေတာ့ ကဆီဓာတ္ ကိုု ေကာင္း တယ္ လိုု႔ မွတ္ ထား တဲ့ သညာေစတသိက္ ကိုု ျပန္ လည္ ျပဳ ျပင္ ေပး လိုုက္ ရင္ ရ ပါ တယ္။
အစဦး မွာ ေတာ့ ခက္ မွာ အမွန္ ပါ ပဲ။ ကဆီဓာတ္ ကိုု ျဖတ္ ခိုုင္း တာ ဟာ လဲ ကင္ဆာ ကုုေနဆဲ ကာ လ၊ ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ အစုု လိုုက္ အျပံဳ လိုုက္ ရွိ ေန တဲ့ ကာလ ကိုု ရည္ ညႊန္း ပါ တယ္။ remission ရ တဲ့ အခါ အနည္း ငယ္ ျပန္ စား လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ အံ့ၾသ ဖိုု႔ ေကာင္း တာ က သညာေစတသိက္ ကိုု ျပဳ ျပင္ လိုု႔ ရ တယ္ ဆိုု တဲ့ အခ်က္ ပါ ပဲ။ ခႏၶာ ကိုုယ္ ၾကီး ကိုု ကိုုယ္ ျဖစ္ ေစ ခ်င္ တဲ့ အေန အထား အတိုုင္း ျပဳ ျပင္ လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ ေသြးထဲ မွာ ရွိ တဲ့ သၾကား ဓာတ္ ကိုု 70-80- mg/dl
Ketones ကိုု 2-4 millimolar ေလာက္ ေရာက္ ေအာင္ စံခ်ိန္ ထား သင့္ ပါ တယ္။ ( အထက္ ေဖာ္ ျပ ပါ စက္ နဲ႔ တိုုင္း ၾကည့္ လိုု႔ ရ ပါ တယ္) ေယဘူယ် အား ျဖင့္ က်န္းမာေန တဲ့ လူ တစ္ ေယာက္ မွာ blood glucose 100mg/dl ေအာက္ မွာ ရွိ ပါ တယ္။
ketone bodies ေတြ မရွိ ပါ။
အခုု ရည္ရြယ္ခ်က္ က ေတာ့ ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ အတြက္ မေနနိုုင္ တဲ့ ပတ္ဝန္း က်င္( hostile environment ) ျဖစ္ ေအာင္ လုုပ္ ျပီး ပံုုမွန္ က လာပ္ စည္း ေတြ အ တြက္ က ေတာ့ ေအး ေဆး ပါ ပဲ။
ဆိုု လိုု ခ်င္ တာ က blood glucose 70mg/dl
ketone bodies 2-4 millimolar ရွိ တဲ့ ခႏၶာ ကိုုယ္ ရဲ႕ ပတ္ ဝန္း က်င္ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ေသြး ကိုု မနက္ အေစာၾကီး ဘာ မွ မစား ခင္ တစ္ ခါ ေဖာက္၊ ေန႔လည္စာ စား ျပီး ၂နာရီ ၾကာ မွာ တစ္ ခါ ေဖာက္ စစ္ လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ အေရး အၾကီး ဆံုုး က ေတာ့ caloric restriction ျဖစ္ ပါ တယ္။ ေယ်ဘူရ အား ျဖင့္ အမ်ား ထင္ ေန ၾက တာ ကင္ဆာ လူနာ ဆိုု ရင္ စား နိုုင္ သ ေလာက္ ေၾကြး ၊ ရွိ သမွ် အကုုန္ ေၾကြး ဆိုု တာ ပါ ပဲ။
ကင္ဆာ လူ နာ တိုုင္း လိုု လိုု သၾကား ေတြ အလြန္ မ်ား တဲ့ အာဟာရ အရည္ ေတြ လဲ ေသာက္ ၾကပါ တယ္။ တစ္ဖက္ က ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ကိုု chemotherapy အဆိပ္ ေတြ နဲ႔ သတ္၊ ေနာက္ တစ္ ဖက္ က လဲ ကင္ဆာ ကလာပ္ စည္း ေတြ ၾကီးထြား ရွင္ သန္ ေစ မဲ့ သၾကားဓာတ္ မ်ိဳးစံုု ကိုု လဲ ေၾကြး ဆိုု ေတာ့ ဒီ လိုု မ်ိဳး အယူအဆ နဲ႔ ေဆးကုု နည္း ဟာ စဥ္းစား စရာ ပါ ပဲ။ ဒါ နဲ႔ပဲ ကင္ဆာ လူ နာ အမ်ားစုု ဟာ ေျဖးေျဖး လံုုးပါးပါး ျပီး ေသ ကုုန္ ၾက တာ ပါ ပဲ။ မေသ တဲ့ လူ ေတြ လဲ ရွိ ပါ တယ္။ ဇနကကံ မကုုန္ မခ်င္း မ ေသ ပါ။ chemotherapy ေၾကာင့္ မေသ တာ လိုု႔ ထင္ ရင္ မွား ပါ လိမ့္ မယ္။
ကင္ဆာ အမ်ိဳးအစား လဲ တူ၊ staging လဲတူ၊ chemotherapy ေပး တာ လဲ တူ၊ အခ်ိဳ႕ က အေစာ ၾကီး ေသ ျပီး၊ အခ်ိဳ႕ က မ ေသ ပါ။ဒါ ကိုု ေထာက္ ဆ ျခင္း ျဖင့္ chemotherapy ေၾကာင့္ မဟုုတ္ နိုုင္ ဘူး ဆိုု တာ ရွင္း ေန ပါ တယ္။ ပဋိသေႏၶ ေန စဥ္ က ျပစ္ ခ် လိုုက္ တဲ့ ဇနကကံ အရွိန္ ေၾကာင့္ သာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ တစ္ ေယာက္ နဲ႔ တစ္ ေယာက္ ကံ ေတြ က မတူ ၾက ပါ။
ဒါ ေၾကာင့္ လဲ ေက်းဇူးေတာ္ ရွင္ ျမတ္စြာဘုုရား က ရုုပ္ တရား ေတြ ရဲ႕ ျဖစ္ ေၾကာင္း က ကံ၊ စိတ္၊ဥတုု၊ အာဟာရ ပါ တဲ့။
ကၽြန္မ အခုု ေျပာ ေန တာ က အာဟာရ ကိုု မိမိ တိုုက္ နိုုင္ တဲ့ ဖက္ က ေန ကင္ဆာ ကလာပ္ စည္း ေတြ မပြား လာ ၾက ရ ေအာင္၊ ေသ ကုုန္ ၾက ရ ေအာင္ ကူ ညီ တဲ့ နည္း တစ္ မ်ိဳး ျဖစ္ ပါ တယ္။
ကင္ဆာ ဗဟုုသုုတ ဆက္ ပါ ဦး မည္။
စားသင့္ ေသာ အစားအေသာက္ အၾကမ္း အား ျဖင့္ guideline or ညႊန္ၾကားခ်က္ မ်ား-----
ဟင္းသီးဟင္းရြက္ မ်ား
၁. ကညႊတ္
၂. ပန္းေဂၚဖီစိမ္း
၃. ပန္းေဂၚဖီ အထုုပ္ ေသးေသး ေလး မ်ား Brussels sprouts
၄. ေဂၚဖီထုုတ္
၅. ေဂၚဖီပန္း
၆. တရုုပ္နံနံ
ရ. သခြားသီး
၈. အစိမ္းရြက္ မ်ား ( ကိုုက္လန္၊ မုုန္ ညင္း စသည္ ျဖင့္)
၉ . မွိဳ
၁၀. ကဇြန္းရြက္ spinach
၁၁. Zucchini (ဘူးသီး အမ်ိဳးအႏြယ္ ) squash
ၾကက္သြန္နီ၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ ငရုုပ္ပြ အခ်ိဳ၊ ခရမ္းခ်ဥ္းသီး ေတြ က ေတာ့ သၾကားဓာတ္ နည္းနည္း မ်ားပါ တယ္။
ေနာက္ မွ ေျဖးေျဖး ထည့္ ျပီး စား ပါ။
အသီး ေတြ ဆိုု ရင္ ေကာ?
အသီးေတြဟာ fructose သၾကား ေတြ အလြန္ မ်ား ပါ တယ္။ fruit sugar ေတြ ျဖစ္ ပါ တယ္။ သရက္သီး၊ နာနတ္သီး၊ ဖရဲသီး ေတြ မွာ သၾကားဓာတ္ အလြန္ မ်ား ပါ တယ္။
ကင္ဆာ ေရာဂါ ရွိ သူ ေတြ အတြက္ က ျပႆနာ တစ္ ခုု ျဖစ္ ပါ တယ္။
ကင္ဆာကုု ေန ခ်ိန္ မွာ မစားပဲ ေန နိုုင္ရင္ အေကာင္းဆံုုး ပါ ပဲ။ စား ခ်င္ တယ္ ဆိုု ရင္ လဲ အခ်ိဳ အေပါ့ ဆံုုး အသီး မ်ား က ပိုု ျပီး သင့္ ေတာ္ ပါ တယ္။ ဥပမာ --- strawberries, blueberries
သိုု႔ ပါ ေသာ္လည္း ဒီ အသီး ေတြ ဟာ ပိုုးသတ္ေဆး ေတြ နဲ႔ မလြတ္ ကင္း နိုုင္ တာ ေၾကာင့္ မစား ရင္ ေတာ့ ပိုု ေကာင္း မယ္ ထင္ ပါ တယ္။ ပရိုုတင္းဓာတ္ ( အသားဓာတ္ )
Organic အသား ေတြ ဝယ္ လိုု႔ ရ မယ္ ဆိုု ရင္ ေတာ့ အေကာင္းဆံုုး ျဖစ္ ပါ တယ္။
အမဲသား၊ ဆိတ္သား၊ သုိးသား၊ ၀က္သား၊ ၾကက္သား၊ ငါး၊ ၾကက္ဥ၊ ႏြားႏုိ႕၊ ေထာပတ္၊ ဒိန္ခဲ
ႏြားနိုု႔ ထဲ မွာ lactose သၾကားဓာတ္ ပါ ေန ပါ တယ္။ မေသာက္ပဲ ေန နိုုင္ ရင္ ပိုု ေကာင္း ပါ လိမ့္ မယ္။
ေထာပတ္ ၊ Ghee ဒိန္ခ်ဥ္ သၾကားရည္၊ ထန္းလ်က္ရည္ မပါ ပဲ စား လိုု႔ ရ ပါ တယ္။
Nuts and oils ၊Almond ၊ Brazil nuts ၊ အုုန္းသီး အသား ၊ pecans ၊ Macadamia nuts ၊ Walnuts ၊ Flax seeds
ေထာပတ္သီး နွင့္ သံလြင္သီး စား သင့္ ပါ တယ္။ အဆီဓာတ္ ျဖစ္ ပါ တယ္။
အဆီ နွင့္ ဆီ မ်ား ၊ဝက္ဆီ ၊ ေထာပတ္၊ Ghee ၊ အံုုးဆီ ၊ Omega3 ဆီ၊ ငါးျမင္း၊ Salmon ၊ သံလြင္ဆီ
ေသာက္ရန္ အရည္ မ်ား ရိုုးရိုုးေရ က ေတာ့ အေကာင္း ဆံုုး ျဖစ္ ပါ တယ္။ လဘက္ရည္ၾကမ္း ၊ ေကာ္ဖီၾကမ္း ၊ club soda ၊ အုုန္းစိမ္းေရ ။ တစ္ေန႔တာ စား ရန္ ဥပမာမ်ား ------
Breakfast - ၾကက္ဥ ၂လံုုး ကိုု ေထာပတ္ နဲ႔ ၾကိဳက္ သလိုု ေၾကာ္စား
အထက္ေဖာ္ျပ ပါ ဟင္းရြက္ ထဲ က ၾကိဳက္ ရာ ကိုု ျပဳတ္ စား
Bacon စား လိုု႔ ရ ပါ တယ္။ ေထာပတ္သီး တစ္ျခမ္း စား
အဆီ ေတြ စား တာ ေၾကာင့္ ဗိုုက္ က လဲ အေတာ္ ျပည့္ သြား ျပီး ေတာ္ေတာ္ နဲ႔ မဆာ ေတာ့ ပါ။
Lunch ေန႔လည္စာ
Salad နွင့္ ေထာပတ္သီး ၊ၾကက္သား၊ ငါး ၊
Dinner ညစာ
ငါး၊ ၾကက္သား စသည္ ျဖင့္ ၾကိဳက္နွစ္ သက္ ရာ ၊ဟင္းရြက္ တစ္ခုုခုု ၾကိဳက္ ရာ ျပဳတ္ or steam ၊ေထာပတ္ ၊ သံ လြင္ဆီ
အခုု ေဖာ္ ျပ တဲ့ ဟာ အၾကမ္းျဖင္း အား ျဖင့္ သာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ မိမိ ၾကိဳက္ ရာ တီထြင္ ျပီး အက်င့္ လုုပ္ ျပီး စား လိုု႔ ရ ပါ တယ္။
သတိ --- တတ္ နိုုင္ ရင္ တရုုပ္ငံျပာရည္၊ ဗမာငံျပာရည္၊ ငါးပိ စိမ္းစား၊oyster sauce, mushroom sauce, sauce မ်ိဳးစံုု မသံုုး ရင္ ေကာင္း ပါ တယ္။ ဥပါဒ္ ေပး တတ္ လိုု႔ ျဖစ္ ပါ တယ္။ fructose သၾကား၊ အခိ်ဳ မွံဳ႕ စ သည္ ဥပါဒ္ ေပး နိုုင္ သည့္ additives မ်ား ပါ လိုု႔ ျဖစ္ ပါ တယ္။ အစား အေသာက္ ကိုု သူ႕ သဘာဝ အတိုုင္း ေလး သာ စား ၾကည့္ ပါ။ အလြန္ အရသာ ရွိ ျပီး ၾကိဳက္ လာ ပါ လိမ့္ မယ္
ကင္ဆာ ေရာဂါ ဆိုု တာ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ေခတ္ မီ ေဆး ပညာရွင္ သိ ထား တဲ့ အခ်က္ ေတြ က ေတာ့-----
၁ ဗီဇ အေျပာင္းအလြဲ genetic mutation ေၾကာင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ ရ ျခင္း
၂. စိတ္ Stress ေခၚ စိတ္ ဖိဆီး မွဳ မ်ား တာ ေၾကာင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ ရ ျခင္း
၃. အာဟာရ နွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ အဆိပ္ မ်ား ေၾကာင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ ရ ျခင္း
ကိုု သိ ၾက ပါ တယ္။
ဘာ ေၾကာင့္ လဲ ဆိုု ေတာ့ ကင္ဆာ ဆိုု တာ disease of the immune system ျဖစ္ ပါ တယ္။ ခုုခံ အား က် ဆင္း တာ နဲ႔ အမွ် ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ကိုု ခႏၶာကိုုယ္ က မသုုတ္ သင္ နိုုင္ ေတာ့ ပဲ ပြား ခ်င္ တိုုင္း ပြား ျပီ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ဇိရဏ ေတေဇာ ဓာတ္ ဆိုု တာ က လဲ thyroid hormone ျဖစ္ ပါ တယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ လဲ ကင္ဆာ လူ နာ ေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ေတေဇာဓာတ္ ခ်ိဳ႕ တဲ့ ေန တာ ကိုု ေတြ႕ ရ ပါ တယ္။ မ်က္စိ ေအာက္ မွာ ျဖစ္ ေန ေပ မဲ့ လိုု႔ ျမင္ တတ္၊ ၾကည့္ တတ္ မွ ျမင္ တတ္ ပါ တယ္။
ေက်းဇူးေတာ္ ရွင္ျမတ္စြာဘုုရား ဟာ ဘယ္ ေတာ့ မွ မမွား ပါ။ အခုု ေခတ္ မွာ လဲ ေခတ္ ၾကီး ဟာ ေျပာင္း လဲ လာ တာ နဲ႔ အလိုုက္ လူ အေတာ္ မ်ား မ်ား ဟာ လည္း ဒီ ေတေဇာဓာတ္ ခ်ိဳ႕ ယြင္း လာ ၾက ပါ တယ္။ သိုု႕ ပါ ေသာ္ လည္း အေၾကာင္း အမ်ိဳး မ်ိဳး ေၾကာင့္ ထိေရာက္ တဲ့ ကုုသ မွဳ ကိုု မရ ၾက ပါ ဘူး။ ကင္ဆာ ေရာဂါ ေတြ ေၾကာက္စရာ ေကာင္း ေလာက္ ေအာင္ မ်ား လာ တာ အံ့ၾသ စရာ မရွိ ေတာ့ ဘူး လိုု႔ ထင္ ပါ တယ္။ ေနာက္ဆံုုး အာဟာရ က ေတာ့ အား လံုုး သိ ျပီး ျဖစ္ ပါ တယ္။ မသင့္ ေတာ္ တဲ့ အာဟာရ ဟာ မက်န္းမာ တဲ့ ကလာပ္စည္း ကိုု ပဲ ျဖစ္ ေစ မွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ အခုု လိုု ေရး ေပး တာ ကၽြန္ မ ၏ သံုုးသပ္ ခ်က္ သာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ အၾကြင္း မဲ့ ယံုု ရ မယ္ မ ဆိုု လိုု ပါ။
Antioxidants ေသာက္ ထား တဲ့ လူ ဟာ chemotherapy ရ တဲ့ အခါ မွာ ပံုုမွန္ ကလာပ္စည္း ေတြ က ပိုု ျပီး ခံ နိုုင္ ပါ တယ္။ လူ လည္း ဒီ ေလာက္ နုုံး မက် သြား ဖူး ေပါ့။
Chemotherapy က ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ေရာ၊ ပံုု မွန္ ကလာပ္စည္း ေတြ ပါ အကုုန္ လံုုး ကိုု သိမ္း ၾကံဳး ျပီး သတ္ ေတာ့ မွာ ေလ။ အထူး သျဖင့္ ရိုုး တြင္း ခ်ဥ္ဆီ၊ အူ ထဲ မွာ ရွိ တဲ့ ကလာပ္စည္း ေတြ စ သည္ ျဖင့္ ေပါ့။ Turnover ျမန္ တဲ့ ကလာပ္စည္း ေတြ အထိ အနာ ဆံုုး ျဖစ္ ပါ တယ္။ ကင္ဆာ ျဖစ္ တယ္ ဆိုု တည္း က နဂိုု ခႏၶာကိုုယ္ ခုုခံအား မ ေကာင္း လိုု႔ ျဖစ္ တာ ေလ။
ပိုု ဆိုုး တာ က Vitamin D3 level လံုုးဝ ေတာင္ မ တိုုင္း ပါ။ အလြန္ အေရးၾကီး တဲ့ thyroid profile ေတေဇာဓာတ္ လည္း မ စစ္ ပါ။ ေကာင္း တဲ့ ပိုုး ေတြ လဲ ပါ ကုုန္ မွာ ဆိုု ေတာ့ Probiotics နဲ႔ ျပန္ ျဖည့္ ရ မွာ ပါ ပဲ။ ခက္တာ က ကင္ဆာ အထူးကုု ေတြ ဟာ သူတိုု႔ ကိုု အထက္ က ခ် မွတ္ ထား တဲ့ အတိုုင္း သာ ကုု ခြင့္ ရွိ ပါ တယ္။ Guidelines, Protocols တိုု႔ ေပါ့။ ဒီ က ေန အျပင္ ထြက္ခြင့္ မရွိ ပါ။ ဒီ ေန ရာ မွာ တည္း က ေစ်းကြက္ ကိုု ယူ ထား လိုုက္ ျပီ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ေနာက္ ဆံုုး မ ေတာ့ ဒါ ေတြ ရဲ႕ အရင္း ခံ ဟာ လဲ ကင္ဆာ ေဆး ေတြ ထုုတ္ တဲ့ ကုုမၺဏီ ကိုုယ္စား ပါေမာကၡ ၾကီး ေတြ ဆီ က လာ တာ ျဖစ္ ဖိုု ႔မ်ား ပါ တယ္။
သူတိုု႔ ေတြ ပဲ ဒီ guidelines ေတြ ကိုု ေရး ၾက တာ ေလ။ ေဆး ေတြ သံုုး ျပန္ ရင္ လဲ ဒီ ေဆး ေတြ ေပၚ မွာ ေဆးရံုု ျဖစ္ေစ၊ ေဆး ခန္း ျဖစ္ ေစ၊ ေကာ္မစ္ရွင္ က လဲ ထပ္ ရ တယ္ လိုု႔ ၾကား ပါ တယ္။ ျဖစ္ ဖိုု႔ လဲ အေတာ္ မ်ား ပါ တယ္။ chemotherapy ကိုု ဘယ္ လိုု ေျပး လိုု႔ လြတ္ ေတာ့ မွာ လည္း လိုု႔။ အေကာင္း ဆံုုး က ေတာ့ မျဖစ္ ေအာင္ ၾကိဳးစား ျပီး ေန၊ ျဖစ္ လာ ရင္ ေတာ့ မလြယ္ပါ။ လူ ေတြ က မျဖစ္ေသး သမ်် လံုုးဝ မ ေၾကာက္ ၾက ပါ၊ ျဖစ္ လာ ျပီ ဆိုု မွ ေသ ေအာင္ ေၾကာက္ ၾက တာ ေလ။
ကၽြန္မ က ဗဟုုသုုေတြ ကိုု မွန္မွန္ တင္ ေပး ေန ပါ တယ္။ ဒါေတြ ကိုု ၾကား ခ်င္ လိုု႔ သဘာဝ ဆရာဝန္ နဲ႔ သြား ေတြ႕ ရင္ ပိုုက္ဆံ ေတြ အမ်ား ၾကီး ကုုန္ မွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ အလကား ရ ေန တဲ့ ေနရာ သိ ရဲ႕ သား နဲ႔ ဖတ္ရ မွာ ပ်င္း တယ္၊ စိတ္မဝင္စား ဖူး ဆိုု ရင္ လဲ ကံ အေၾကာင္း တရား ပါ ပဲ။ ကင္ဆာ လုုပ္ငန္းရွင္ ေတြ ဟာ ေရႊဥ မွန္မွန္ ဥ ေပး ေန တဲ့ ဘဲငန္း ၾကီး ကိုု ဘယ္ လိုု မွ ေသ ေအာင္ သတ္ လိမ့္ မယ္ မ ထင္ ပါ။ ကၽြန္မ ေျပာ တာ အၾကြင္း မဲ့ ယံုု ရ မယ္ လည္း မ ဆိုု လိုု ပါ။ ကၽြန္မ အ ေန နဲ႔ ဗဟုုသုုတ အ ျဖစ္ တင္ ျပ ေန ျခင္း ျဖစ္ ပါ တယ္။ ကၽြန္မ က ေတာ့ ေက်းဇူး ေတာ္ရွင္ ျမတ္စြာဘုုရား ေဟာ ေတာ္ မူ ခဲ့ တဲ့ တရား ေတြ ရယ္၊ သဘာဝ နည္း ေတြ ရယ္ ေပါင္း စပ္ ျပီး တင္ ျပ ေန ျခင္း သာ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ကင္ဆာ ေရာဂါ သည္ မ်ား အလြန္ မ်ား ပါ လား -------
ကၽြန္မ ကိုု လူ အေတာ္ မ်ား မ်ား ေမးခြန္း မ်ား ေမး ၾက ပါ သည္။ ကၽြန္မ က ေဆး မကုု တာ ေၾကာင့္ လူ တိုုင္း ကိုု ျပန္ မ ေျဖ ပါ။
ေဆး ကုု တယ္ ဆိုု တာ အင္မတန္ တာဝန္ၾကီး လွ ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ လူနာ ကိုု ေသေသခ်ခာခ်ာ သိ တာ လည္း မဟုုတ္ ေတာ့ ပိုု ျပီး တာဝန္ ရွိ ပါ တယ္။ တာဝန္ ၾကီး မွန္း သိ လိုု႔ ကၽြန္မ အေန နဲ႔ က်န္းမာေရး ဗဟုုသုုတ ဒါန မ်ား ကိုု သာ လုုပ္ လိုု ပါ တယ္။ မိတ္ေဆြ မ်ား အား လံုုး နား လည္ ေပး ေစ ခ်င္ ပါ တယ္။
ကင္ဆာ ေရာဂါ ဗဟုုသုုတ အပိုုင္း၉
ကင္ဆာ ေရာဂါ သည္ မ်ား အတြက္ ေနာက္ အေရး ၾကီး တဲ့ အခ်က္ က ခႏၶာ ကိုုယ္ မွ အဆိပ္ မ်ား ၾကိဳးစား ျပီး ထုုတ္ ျပစ္ ျခင္း ျဖစ္ ပါ တယ္။ အဂၤလိပ္ လိုု detoxification ျဖစ္ ပါ တယ္။ ျမန္မာျပည္ မွာ ေန ၾက တဲ့ လူနာ ေတြ အတြက္ သင့္ ေတာ္ မဲ့ ၊ လုုပ္ နိုုင္ ၾက မဲ့ နည္း ေတြ ကိုု ပဲ ေဖာ္ ျပ လိုုက္ ပါ တယ္။
၁. ဝမ္း မွန္မွန္ သြား ျခင္း
အေရး ၾကီး ဆံုုး က ေတာ့ ဟင္းရြက္ မ်ိဳးစံုု အရည္ ေသာက္ ျခင္း သိုု႔မဟုုတ္ စား ျခင္း။ ဟင္း ရြက္ မ်ိဳးစံုု ဟာ high fiber content ေၾကာင့္ အူမ ၾကီး ထဲ မွာ အညစ္ အေၾကး မ်ား နဲ့ ေပါင္း ျပီး ဝမ္းအ ေန နဲ႔ ထုုတ္ ျပစ္ လိုုက္ ပါ တယ္။ က်င္ၾကီး ဆိုု တာ က လဲ ခႏၶာ ကိုုယ္အဆိပ္ ေတြ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ဝမ္းခ်ဳပ္ ရင္ ေနမေကာင္း ပါ။ အဆိပ္ ေတြ ကိုု မ ထုုတ္ နိုုင္ လိုု႔ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ဝမ္း မွန္မွန္ သြား ျခင္း ဟာ အဆိပ္ ေတြ ထုုတ္ ျပစ္ ျခင္း ျဖစ္ ပါ တယ္။ ( ေတေဇာဓာတ္ ခ်ိဳ႕ ယြင္း ေန ရင္ လဲ အလြန္ ဝမ္း ခ်ဳပ္ တတ္ ပါ တယ္ )
၂. ေခၽြး ထြက္ ေစ ျခင္း
ေခၽြး ထြက္ ျခင္း အား ျဖင့္ ခႏၶာကိုုယ္ မွ အဆိပ္ မ်ား ထြက္ ပါ တယ္။ သတိ ထား ၾကည့္ မယ္ ဆိုု ရင္ ကၽြန္မ တိုု႔ ျမန္မာ လူ မ်ိဳး ေတြ ေခၽြး သိပ္ မ ထြက္ တတ္ ၾက ပါ။ ေန ဘယ္ ေလာက္ ပူပူ၊ အကၤ် ီ လက္ရွည္ ဝတ္ ထား ေပ မဲ့ ေခၽြး ထြက္ တာ ကိုု မ ေတြ႕ တတ္ ပါ။ ဒါ ကိုု ေထာက္ ဆ ျခင္း အား ျဖင့္ ေတေဇာဓာတ္ ခ်ိဳ႕ ယြင္း ေန ျခင္း ျဖစ္ ပါ တယ္။ ပိုုက္ဆံ တတ္ နိုုင္ တဲ့ သူ ေတြ ဆိုု ရင္ SAUNA သံုုး ရ မွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ေလ့က်င့္ခန္း လုုပ္ တဲ့ ေနရာ ေတြ မွာ ရွိ ပါ တယ္။ ကၽြန္မ တိုု႔ ျမန္မာ ေတြ သံုုးေလ့ မရွိ တာ ကိုု သတိ ထား မိ ပါ တယ္။ အေကာင္း ဆံုုး အဆိပ္ ထုုတ္ နည္း ျဖစ္ ပါ တယ္။
၃. ေလ့ က်င္႕ ခန္း လုုပ္ ျခင္း။
လမ္း ခပ္သုုတ္သုုတ္ ေလ်ာက္ ျခင္း။ ေခၽြး ထြက္ လာ တဲ့ အထိ ေလ်ာက္ ျခင္း ျဖစ္ ပါ တယ္။
၄ နံနံပင္ ဟာ လဲ အဆိပ္ ေတြ ထုုတ္ ေပး ပါ သ တဲ့။ ေခၽြး ထြက္ နိုုင္ ၾက ပါ ေစ။
အနာက္နိုုင္ငံ မွာ ကင္ဆာ ေရာဂါ ျဖစ္ လာ တဲ့ အခါ သမရိုုးက် ကုု တဲ့ ကင္ဆာ အထူးကုု ( အမ်ားစုု ) Conventional Oncologist အ ျပင္ ၊
Integrative Oncologist လိုု႔ ေခၚ တဲ့ ဘက္ေပါင္းစံုု ( chemotherapy, nutrition, antioxidants/ vitamins ) ကိုု ညွိ ျပီး အဆင္ေျပ သြား ေအာင္ ကုု သူ မ်ား ( လူ နည္းစုု ) လည္း ရွိ ၾက ပါ တယ္။
လူနာ အမ်ားစုု ဟာ ေတာ့၊ ကုုရိုုးကုုစဥ္ Conventional Oncologist ေတြ လက္ ထဲ ပဲ ေရာက္ သြား ၾက တာ မ်ား ပါ တယ္။
စာဖတ္သူ၊ ေမးခြန္းေမးတတ္တဲ့သူ၊ အသစ္ အဆန္း ေတြ စမ္း ၾကည့္ ရ မွာ မ ေၾကာက္ သူ မ်ား က ေတာ့ ဘက္ေပါင္းစံုု ကိုု ညွိ ျပီး၊ ကုု တဲ့ ဆရာဝန္ ေတြ ဆီ ေရာက္ သြား တတ္ ပါ တယ္။ ကၽြန္မ ဖတ္ ေန တဲ့ စာအုုပ္၊ ကင္ဆာ အဆင့္ ၄ ကိုု ေက်ာ္လႊား နိုုင္ ခဲ့ တဲ့ အမ်ိဳး သမီး ေရး ထား တဲ့ စာ အုုပ္ ထဲ က စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာက္နွဳတ္ ခ်က္ ကေလးကိုု တင္ ျပ ခ်င္ ပါ တယ္။
သူမ ကိုု ၄လ သာ ေန ရ ေတာ့ မယ္ ဆိုု ေတာ့၊ ကင္ဆာ အထူးကုု ေတြ ရဲ႕ ကုုရိုုးကုုစဥ္ chemotherapy ကိုု ျငင္းပယ္ လိုုက္ ျပီး internet မွာ သုုေတသန လုုပ္ ျပီး ရွာေဖြ လိုုက္ တာ၊ Integrative Oncologist ကိုု ေတြ႕ ျပီး၊ သ ေဘာ က် တာ နဲ႔ အကုုခံ ဖိုု႔ သေဘာ တူ လိုုက္ ပါ တယ္။ ကုုထံုုး အမ်ိဳးမ်ိဳး ထဲ က စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္း တဲ့ အပိုုင္း ကိုု ေဖာ္ ျပ သြား မွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။
ကၽြန္မ တိုု႔ အား လံုုး သိ ၾက တာ က၊ ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ဟာ သၾကား ကိုု သူတိုု႔ ၾကီးထြားရွင္သန္ ဖိုု႕ အလြန္ နွစ္ သက္ တယ္ ဆိုု တဲ့ အခ်က္ ပါ ပဲ။ ေရွးဦးစြာ လူနာ ကိုု အစာမေၾကြး ပဲ ထား လိုုက္ ပါ တယ္။ ေဆး မသြင္းခင္ တစ္ေန႔ ေပါ့။
မနက္ က် ေတာ့ လူ နာ ရဲ႕ ေသြး ထဲ မွာ သၾကားဓာတ္ အေတာ္ ေလ်ာ့ ေန ျပီ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ဒီ အခ်ိန္ မွာ ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ဟာ သူ တိုု႔ အစာ မရ တာ ေၾကာင့္ ဆာ ေန ၾက ပါ ျပီ။ လွဳပ္လွဳပ္ ရြရြ လည္း ျဖစ္ လာ ၾက ပါ ျပီ။ ပံုု မွန္ ကလာပ္စည္း ေတြ က သၾကားမရွိ လဲ ျဖစ္ တာ မိုု႔ ေအးေအးေဆးေဆး ပါ ပဲ။ စြမ္းအင္ေတြ ကိုု ဥေဏွာက္၊ႏွလံုုး၊ စ သည္ အတြက္ ခ်န္ ထား ဖိုု႔ ျငိမ္ျငိမ္ ေလး ေန ေန ၾက ပါ တယ္။ ဒီ အခ်ိန္ မွာ လူ နာ ကိုု Insulin အနည္းငယ္ ထိုုးေပး လိုုက္ ပါ တယ္။ နာရီဝက္ အတြင္း လူ နာ ရဲ႕ သၾကားဓာတ္ ဟာ ထပ္ က် လာ ပါ တယ္။ Insulin ဟာ ကင္ဆာကလာပ္စည္း ေတြ ကိုု ပိုု ျပီး ဆာ လာ ေစ ပါ တယ္။ ပံုုမွန္ ကလာပ္စည္း ေတြ က ငိုုက္ျမည္း လာ ပါ တယ္။ ဒီ အခ်ိန္ မွာ chemotherapy ေဆး ကိုု ခါ တိုုင္း သံုုးေနက် ပမာဏ ရဲ႕ ၁၀ပံုုတစ္ပံုု ကိုု ထိုုးေပး လိုုက္ ပါ တယ္။
chemotherapy ေဆး ထိုုးေပး ျပီး တာ နဲ႔ တျပိဳင္ နက္၊ ပံုုမွန္ ကလာပ္စည္း ေတြ ကိုု ကာကြယ္ ဖိုု႔ antioxidants, antibacterial, antiviral, antifungus အေၾကာေဆး ကိုု ထိုုး ေပး လိုုက္ ပါ တယ္။ ေနာက္ဆံုုးမွာ ေတာ့ သၾကား ေတြ ထိုုးေပး လိုုက္ ပါ တယ္။
အခုု အခ်ိန္ မွာ သၾကား ေတြ ကိုု အင္မတန္ ေတာင့္တ ေန တဲ့ အခ်ိန္ မိုု႔ သၾကား လဲ လာ ေရာ၊ သၾကား နဲ့ အတူ Chemo ေဆး ေတြ ကိုု သိမ္းၾကံဳး ယူ ျပီး ကင္ဆာ ကလာပ္စည္း ေတြ ပ်က္စီး ျခင္း သိုု႔ ေရာက္ ၾက ပါ တယ္။ ဒီလိုုေပး ျခင္း ျဖင့္ လူနာ က ခံ နိုုင္ တယ္၊ ေန မေကာင္း မျဖစ္၊ မအံ ျခင္၊ ဆံပင္ လည္း မကၽြတ္ ပါ။ အခုုလိုု ကုု နည္း ကိုု IPTLD (Insulin potentiation targeted low dose ) လိုု႔ ေခၚ ပါ တယ္။ ၁၉ ၄၆ ခုု ထဲ က တီထြင္ ထား တဲ့ နည္း ျဖစ္ ပါ တယ္။ ဒီ အမ်ိဳးသမီး ဟာ အျခားသဘာဝနည္း ေတြ နဲ႔ လည္း အကုုခံ ပါ တယ္။
အဆင့္၄ က ေန ေကာင္း သြား တာ မိုု႔၊ သူမ က ေဆးကုုမၺဏီ ေတြ ဆီ ဖံုုး ဆက္ ျပီး ဒီနည္း ကိုု သုုေတသန လုုပ္ ဖိုု႔ တိုုက္တြန္း တဲ့ အခါ ဘာ ေျပာလဲ ဆိုု ေတာ့ ဘယ္ ေတာ့ မွ မလုုပ္ ဖူး လိုု႔ ေျဖ ပါ သတဲ့။ ဘာေၾကာင့္ လဲ ဆိုု ေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားရင္ chemotherapy ေဆး ေတြ ၁၀ပံုု တစ္ပံုု ပဲ ေရာင္း ရ ေတာ့ မွာ ဆိုု ေတာ့ ေဆးကုုမၺဏီ ေတြ က လံုုးဝ စိတ္မဝင္စား ပါ လိုု႔ ေျဖ ပါ တယ္ တဲ့။ ကၽြန္မ ေျပာ ေန ၾက စကား ------- “ ေရႊဥ၊ဥ ေပး ေန တဲ့ ဘဲငန္း ၾကီး ကိုု မသတ္ ျပစ္ နိုုင္ ပါ”
ကင္ဆာ အေၾကာင္း ကိုု ေရး ရ တာ မ်ား ေန တာ မိုု႔ မေရး ေသး ပါ ဖူး လိုု႔ စိတ္ ထဲ မွာ ရွိ ေပ မဲ့ ေရး ရ မဲ့ အေၾကာင္း က ေပၚ လာ ျပန္ ေတာ့ လဲ မိတ္ေဆြ မ်ား ကိုု သတိ ေပး တဲ့ အေန နဲ႔ ေရး လိုုက္ ျပန္ ပါ ျပီ။
ကင္ဆာ အပိုင္း ၁၁ မွ ၁၄ အထိ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္
ကင္ဆာ အေၾကာင္း ကိုု ေရး ရ တာ မ်ား ေန တာ မိုု႔ မေရး ေသး ပါ ဖူး လိုု႔ စိတ္ ထဲ မွာ ရွိ ေပ မဲ့ ေရး ရ မဲ့ အေၾကာင္း က ေပၚ လာ ျပန္ ေတာ့ လဲ မိတ္ေဆြ မ်ား ကိုု သတိ ေပး တဲ့ အေန နဲ႔ ေရး လိုုက္ ျပန္ ပါ ျပီ။
ျမန္မာျပည္ မွ အမ်ိဳး သမီး တစ္ဦး က အဆင့္၄ ရင္သားကင္ဆာ ျဖစ္ ေန တာ မိုု႔ ဓာတ္ ကင္ တာ ၂၈ ၾကိမ္ ရွိ ျပီ လိုု႔ ဆိုု ပါ တယ္။
မိတ္ေဆြ တစ္ဦး က အၾကံ ေပး တာ နဲ႔ VitaminD3 level ေဖာက္ ၾကည့္ လိုုက္ တာ 7ng/ml ပဲ ရွိ ပါ တယ္။ ရွိ သင့္ တာ က 70-100 or အနည္းဆံုုး 40 အထက္၊
Thyroid profile ေတေဇာဓာတ္ ပါ ေဖာက္ ၾကည့္ ျပန္ တယ္။
သူမ ရဲ႕thyroid antibodies ေတြ က တက္ ေန ျပီး ေတေဇာဓာတ္ လည္း ခ်ိဳ႕ ယြင္း ေန တာ ကိုု သိ ရ ပါ တယ္။
