[ENG]
Iran has the world's second largest reserves of natural gas. It is estimated that approximately 15% of the world's resources are located in Iran. Russia, which we all know is a world power and a world leader, has about 23% of the world's resources, but they are spread over a much larger area, in Iran they are much more concentrated in one place. It is therefore not surprising that over the years, from the beginning of the 20th century until today, in order to find easily accessible deposits of natural gas and crude oil, almost the entire surface of Iran has been very thoroughly explored with countless geological wells. One of the geologists searching for oil about 50 kilometers southeast of Susa found a brick with a cuneiform inscription. The inscription said
“I, Untaš-Napiriša, son of Humbanumena, king of Anšan and Susa, desiring that my life may be continually prosperous, that my wealthy lineage, the temple of baked bricks and the sanctuary of glazed bricks which I have built, may not be allowed to expire; I gave them to Inšušinak of Siyan-kuk and built a temple tower. May what I have done and labored for as a gift on my behalf be accepted by Inšušinak!”
This is how the modern history of the Chogha Zanbil temple, forgotten to the world for over two and a half thousand years, began.
[PL]
Iran posiada drugie największe na świecie zasoby gazu ziemnego. Szacuje się że na terenie Iranu znajduje się około 15% całych światowych zasobów. Rosja, o której wszyscy dobrze wiemy, że jest światową potęgą i światowym liderem posiada około 23% światowych zasobów, ale są one rozłożone na zdecydowanie większym obszarze, w Iranie są one zdecydowanie bardziej skupione w jednym miejscu. Nic więc dziwnego, że przez lata począwszy od początku XX wieku, aż do dnia dzisiejszego w celu odnalezienia łatwo dostępnych złóż gazu ziemnego i ropy naftowej niemal cała powierzchnia Iranu została bardzo dokładnie przebadania niezliczonymi odwiertami geologicznymi. Jeden z geologów poszukujących ropy naftowej około 50 kilometrów na południowy wschód od Suzy znalazł cegłę z wykonaną inskrypcją pismem klinowym. Inskrypcja mówiła
„Ja, Untaš-Napiriša, syn Humbanumeny, króla Anšanu i Suzy, pragnąc, aby moje życie było stale pomyślne, aby nie dopuszczono do wygaśnięcia mojego zamożnego rodu, świątyni z wypalanych cegieł i sanktuarium glazurowane cegły, które zbudowałem; dałem je Inšušinakowi z Siyan-kuk i wzniosłem wieżę świątynną. Niech to, co zrobiłem i dla czego się trudziłem, jako dar w moim imieniu, zostanie przyjęte przez Inšušinaka!”
Tak oto zaczęła się współczesna historia zapomnianej dla świata przez ponad dwa i pół tysiąca lat świątyni Chogha Zanbil.
[ENG]
In ancient times, the city was called Dur-Untash-Napirisha and was the capital of the kingdom of Elam, inhabited mainly by priests. It was founded in the 13th century BC by Untasznapirisha. In its central part there was a ziggurat with a base measuring 105 by 105 meters. The whole thing was surrounded by three concentric walls that mark the main areas of the city. The inner one, approximately 400 meters in diameter, served as communication gates. Smaller temples were built into the second wall, and the third outer wall protected the entire city. It is estimated that the ziggurat was originally approximately 53 meters high and had five levels. Everything was built of mud bricks, covered on the outside with more durable burnt bricks. The ruins preserved to this day are only 24 meters high, but in 1979 Chogha Zanbil was included on the UNESCO World Heritage List as the best-preserved example of a step pyramid. It was the first Iranian facility to be included on this honorable list.
[PL]
W starożytności miasto nazywało się Dur-Untasz-Napirisza i było stolicą królestwa Elam, zamieszkiwana głowienie przez kapłanów. Zostało założone w XIII wieku przed naszą era przez Untasznapirisza. W jego centralnej części znajdował się był ziggurat o podstawie o wymiarach 105 na 105 metrów. Całość była otoczona trzema koncentrycznymi murami, które wyznaczają główne obszary miasta. Wewnętrzny o średnicy około 400 metrów pełnił funkcję bram komunikacyjnych. W drugi mur wbudowane były pomniejsze świątynie, a trzeci zewnętrzy mur ochraniał całe miasto. Szacuje się, że pierwotnie ziggurat miał około 53 metrów wysokości i posiadał pięć poziomów. Wszystko było zbudowane z cegieł mułowych obłożonych z zewnątrz trwalszymi wypalonymi cegłami. Do dzisiaj zachowane ruiny posiadają wysokość zaledwie 24 metrów, niemniej to w 1979 roku Chogha Zanbil został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako najlepiej zachowany przykład piramidy schodkowej. Był to pierwszy Irański obiekt który znalazł się na tej zaszczytnej liście.
