က်မတို႔ ေန႔စဥ္ေျပာေနက် စကားမ်ားတြင္ အက်ိဳး႐ွိ သည္လဲပါမည္။ အက်ိဳးမ႐ွိသည္လဲပါမည္။ လူတိုင္း စကားေျပာတာခ်င္းအတူတူ အခ်ိဳ႕က သိမ္သိမ္ေမြ႔ေမြ႔ ေျပာၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က ေအာ္ႀကီးဟစ္က်ယ္၊ အခ်ိဳ႕က အဆဲကေလးထည့္ေျပာတတ္သည္။ စကားေျပာေသာ အခါ ေအးေအးသက္သာ ႏွင့္ သူတပါးနားဝင္ေအာင္ ေျပာဆိုသင့္ပါသည္။
ခ်စ္ေစလို ခံတြင္းလက္ေလးသစ္၊ မုန္းေစလို ခံတြင္း လက္ေလးသစ္ ဆိုသည့္အတိုင္း ခ်စ္ေအာင္ေျပာလဲ ဒီပါးစပ္က၊ မုန္းေအာင္ေျပာလည္း ဒီပါးစပ္ကပင္ ေျပာဆိုရပါသည္။ ေျပလည္ေအာင္ေျပာရင္ ေလယာဥ္ ပ်ံေတာင္ အလကားစီးရတယ္ ဆိုသည့္အတိုင္း အေျပာ ခ်ိဳျခင္းျဖင့္ မိမိလိုရာကို ေျပာဆိုေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါသည္။
ခ်ိဳသာစြာေျပာဆိုျခင္းကို လူမေျပာႏွင့္ တိရိစၧာန္မ်ားပင္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကေၾကာင္း က်မတို႔ငယ္စဥ္ကသင္ၾကား ခဲ့ရေသာ နနၵိဝိသာလႏြား ပံုဝတၳဳတြင္ အထင္အ႐ွား႐ွိပါ သည္။ ခြန္အားႀကီးမားေသာ နနၵိဝိသာလႏြားသည္ သူ႔အား ေကာင္းစြာေကြၽးေမြးေသာ သခင္ကို ေက်းဇူး ဆပ္ခ်င္သျဖင့္ ဝန္အျပည့္ပါ လွည္း(၁၀၀) ကို ဆြဲႏိုင္ ေၾကာင္းေျပာၿပီး သူေဌးၾကီးတစ္ဦးႏွင့္ အသျပာ(၁၀၀၀) ေၾကးေလာင္းေၾကးထပ္ေစပါသည္္။ ေလာင္းေၾကး
ထပ္ၿပီး ေသာအခါ နနၵိဝိသာလႏြားကို ဆဲြခိုင္းလွ်င္ သခင္ မွ ႐ိုင္းစိုင္းစြာေျပာ၍ ဆဲြခိုင္းသျဖင့္ နနၵိဝိသာလႏြားသည္ မဆဲြဘဲေနေလသည္။ သခင္ျဖစ္သူအား ၎ကို ခ်ိဳသာ စြာ ေျပာ၍ ဆဲြခိုင္းပါဟု ေျပာၿပီး ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေလာင္းေၾကးထပ္ေစသည္။ ထိုအႀကိမ္တြင္သခင္ျဖစ္သူ က ခ်ိဳသာစြာေျပာဆို၍ဆဲြခိုင္းမွ ဝန္အျပည့္ပါ လွည္း (၁၀၀) ကို တဟုန္ထိုး ဆဲြေလသျဖင့္သခင္ကအႏိုင္ရေလ
သည္။ ဤသည္ကိုၾကည့္လွ်င္ ခ်ိဳသာစြာေျပာဆိုျခင္းကို တိရိစၧာန္မ်ားပင္ ႏွစ္သက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
ေနာက္ထပ္ဖတ္႐ႈခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရာေလး တစ္ခု ကိုလည္း မွတ္မိသေလာက္ မွ်ေဝခ်င္ပါသည္။
ေဆာ္လမြန္ ကြၽန္းမွ ကြၽန္းသားမ်ားသည္ အပင္တစ္ပင္ ကို ေသေစခ်င္ေသာအခါ ထိုအပင္ကို ခုတ္မပစ္ဘဲ လူ အမ်ားဝန္းရံျပီး စုေပါင္းက်ိန္ဆဲၾကသည္။ ေန႔စဥ္ ရက္ဆက္ က်ိန္ဆဲေသာအခါ အပင္မွာ ညႇိဳးေျခာက္ၿပီး ေသသြားရသည္ဟု ဖတ္ခဲ့ရဖူးပါသည္။
အခ်ိဳ႕က ေျပာတတ္ပါေသးသည္။ ”တို႔က အေျပာသာ ဆိုးတာ သူမ်ားအေပၚမယုတ္ဘူးေဟ့” ဟုတ္ပါသည္။ တခ်ိဳ႕က အေျပာဆိုး၍ စိတ္ရင္းေကာင္းသူမ်ား႐ွိသလို အေျပာခ်ိဳခ်ိဳ အျပံဳးမ်က္ႏွာျဖင့္ သူတပါး အေပၚ ေကာက္က်စ္တတ္သူမ်ားလဲ႐ွိပါသည္။
စကားေျပာျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ လိုက္နာသင့္သည့္ စကားအဂၤါ (၁၀) ပါး႐ွိပါသည္။
- အခ်ိန္ကို ေလ့လာ၍ ေျပာဆိုျခင္း၊
- မွန္ေသာစကားကို ေျပာဆိုျခင္း
- အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳး ခိုင္လံုေသာ စကားကို ေျပာဆိုျခင္း၊
- အက်ိဳး႐ွိမည့္ စကားကိုသာ ေျပာဆိုျခင္း၊
- ခ်စ္ခင္ဖြယ္ေကာင္းေအာင္ ေျပာဆိုျခင္း၊
- ျပံဳးရႊင္စြာ စကားေျပာတတ္ျခင္း၊
- စကားေျပာဆိုရာတြင္ ခ်င့္ခ်ိန္၍ ေျပာဆိုျခင္း၊
- စကားေျပာဆိုရာတြင္ မေႏွးလြန္း မျမန္လြန္းပဲ ေအးေဆးစြာေျပာဆိုျခင္း၊
- စကားအသံုးအႏႈန္းကို မွန္ကန္စြာႏွင့္ ယဥ္ေက်းစြာ ေျပာဆိုျခင္း၊
- စကားေျပာဆိုရာတြင္ ဗလံုးဗေထြးမေျပာပဲ ႐ွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေျပာဆိုျခင္းတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
က်မတို္႔ရဲ႕ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက ၫႊန္ျပတဲ့ စကား (၆) မ်ိဳး႐ွိပါတယ္။
- စကားေျခာက္ခြန္း လူ၌ထြန္း
ေလးခြန္းကိုပယ္ ႏွစ္ခြန္းတည္
ဆိုၿပီး ေျပာသင့္တဲ့စကား ကိုၫႊန္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒါ
ေတြကေတာ့.....
- မွန္လည္းမွန္၊ အက်ိဳးလည္း႐ွိ၊ ၾကားရသူလဲ ႏွစ္သက္
- မွန္လဲမွန္၊ အက်ိဳးလဲ႐ွိ၊ ၾကားရသူမႏွစ္သက္
- မွန္ေတာ့မွန္၊ အက်ိဳးမ႐ွိ၊ ၾကားရသူလဲ မႏွစ္သက္
- မွန္ေတာ့မွန္၊ အက်ိဳးမ႐ွိ၊ ၾကားရသူႏွစ္သက္၊
- မွန္လည္းမမွန္၊ အက်ိဳးလဲမ႐ွိ၊ ၾကားရသူ ႏွစ္သက္
- မွန္လဲမမွန္၊ အက်ိဳးလဲမ႐ွိ၊ ၾကားရသူလည္း မႏွစ္သက္
အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ စကား (၆) မ်ိဳးမွာ အမွတ္(၁)
ႏွင့္ (၂) ကိုသာ ေျပာဆိုသင့္တယ္လို႔ ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးေသာ စကား (၆) မ်ိဳး၏ အေၾကာင္းကို အလ်ဥ္းသင့္တဲ့အခါ ေရးျပခ်င္ပါေသးတယ္။ ဘာပဲ
ျဖစ္ျဖစ္ စကားစကား ေျပာပါမ်ား၊ စကားထဲက ဇာတိ ျပဆိုသလို စကားမ်ားမ်ားေျပာလွ်င္လည္း အမွားပါ တတ္၍ သတိထားၿပီးေျပာဆိုသင့္ပါသည္။ က်မ ထင္ပါတယ္။ အက်ိဳး႐ွိၿပီး မွန္ကန္တဲ့စကားေတြသာ ေျပာရမယ္လို႔မ်ား တစ္ဦးတစ္ေယာက္က အမိန္႔ထုတ္ ခဲ့ေသာ္ က်မတို႔ ကမ႓ာႀကီး ယခုလို ဆူညံေနေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ရယ္စရာအေနနဲ႔ေတြးေတာရင္း က်မရဲ႕စာကို အဆံုးသတ္ပါတယ္ ႐ွင္။
Author@nweoomon
MSC 265
28.6.2018