Xét nghiệm công thức máu (CBC = Complete blood count) (còn gọi là huyết đồ): là xét nghiệm máu thường quy được sử dụng để đánh giá sức khỏe tổng thể và phát hiện một loạt các rối loạn về máu như thiếu máu, nhiễm trùng hay các bệnh ung thư máu….
Công thức máu là xét nghiệm quan trọng cung cấp những thông tin hữu ích về 3 dòng tế bào máu:
1/ Hồng cầu (Red blood cell- RBC, tế bào máu đỏ) Hồng cầu có chức phận sinh lý duy nhất là vận chuyển khí oxy từ phổi đến các cơ quan và ngược lại, vận chuyển một phần khí CO2 từ các cơ quan trở về phổi.
Đời sống trùng bình của hồng cầu kéo dài khoảng 120 ngày
2/ Bạch cầu (White Blood Cell - WBC, tế bào máu trắng):
Gồm bạch cầu hạt (Neutrophil, Eosinophil, Basophil), Bạch cầu Mono (Monocyte), và bạch cầu lympho (Lymphocyte)
.1/ Bạch cầu hạt trung tính - Neutrophil: chức năng chính là thực bào vật lạ xâm nhập vào cơ thể, đặc biệt là vi khuẩn.
2.2/ Bạch cầu hạt toan tính - Bạch cầu hạt ưa acid - Eosinophil:
Có chức năng thực bào giống Neutrophil, nhưng hướng động hóa học của bạch cầu hạt trung tính là chất tiết của vi khuẩn, còn hướng động hóa học của Eosinophil là histamin và các chất FCE do Eosinophil tiết ra.
Đồng thời bạch cầu hạt toan tính cũng đóng vai trò trong vận chuyển plasminogen và trong sự phá hủy ký sinh trùng
2.3/ Bạch cầu hạt kiềm tính: đóng vai trò trong phản ứng mẫn cảm chậm và miễn dịch dị ứng
2.4/ Bạch cầu Mono:
Có kích thước lớn nhất
Có chức năng chủ yếu là tham gia vào các đáp ứng miễn dịch:bắt giữ, xử lý và trình diện kháng nguyên với bạch cầu lympho
2.5/ Bạch cầu lympho: đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch học.
Lympho B: tổng hợp và giải phóng vào tuần hoàn các kháng thể (Miễn dịch dịch thể)
Lympho T: Tham gia miễn dịch tế bào và điều hòa miễn dịch thể dịch, được đảm trách bới các tế bào T hỗ trợ, T ức chế...
3/ Tiểu cầu (Platelet Blood Cell = PLT)
Đời sống trung bình của tiểu cầu khoảng 9 - 11 ngày
Tiểu cầu có nhiều chức năng, trong đó chức năng quan trọng nhất là tham gia vào quá trình đông cầm máu,. Ngoài ra còn có vai trò trong đáp ứng viêm, thực bào, che chở tế bào nội mạch....
***Tăng hoặc giảm bất thường số lượng các thành phần tế bào trong xét nghiệm công thức máu bộ cho thấy bạn đang trong một tình trạng bệnh lý nào đó cần được chú ý và phân tích sâu hơn.
**** Tại sao phải thực hiện xét nghiệm công thức máu????
Công thức máu là xét nghiệm thông thường được thực hiện trong nhiều trường hợp:
1/ Để đánh giá sức khỏe tổng thể: Bác sĩ có thể chỉ định làm công thức máu như là một phần của một đợt khám sức khỏe tổng quát
2/ Để chẩn đoán bệnh: Bác sĩ có thể chỉ định làm công thức máu nếu bạn cảm thấy, mệt mỏi, sốt, viêm, bầm tím hoặc chảy máu,... Kết quả xét nghiệm công thức máu có thể giúp bác sỹ chẩn đoán nguyên nhân gây ra các dấu hiệu và triệu chứng. Nếu bác sĩ nghi ngờ bị nhiễm trùng, kiểm tra công thức máu cũng có thể giúp khẳng định chẩn đoán.
3/ Để theo dõi một tình trạng bệnh lý: Nếu đã được chẩn đoán một số tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến tế bào máu, chẳng hạn như bệnh thiếu máu, bệnh bạch cầu hoặc đa hồng cầu,…. bác sĩ có thể sử dụng công thức máu để theo dõi tình trạng và tiến triển của bệnh.
4/ Để theo dõi quá trình điều trị: công thức máu cũng được sử dụng để theo dõi sức khỏe nếu đang dùng thuốc có thể ảnh hưởng đến các tế bào máu.
*** Chuẩn bị lấy máu xét nghiệm công thức máu:
- Nếu chỉ làm một xét nghiệm công thức máu, Bạn KHÔNG cần nhịn ăn sáng trước khi lấy máu làm xét nghiệm mà có thể ăn uống bình thường trước khi lấy máu.
- Lượng máu cần lấy là khoảng 2ml máu tĩnh mạch
-----Thời gian trả kết quả là 1 giờ đồng hồ.