ျမစ္ဖ်ုးခံရာ...သာသနာပိုင္ဆရာေတာ္မ်ားကလည္းရွင္ဘုရင္ကဲ့သုိ႔ပင္ တစ္ဖက္က အိမ္ေရွ႕မင္း၊ တစ္ဖက္က နန္းမေတာ္ႀကီး ျဖစ္ေနၾကသည္က တစ္ေၾကာင္း၊ အိမ္ေရွ႕မင္းျဖစ္ေသာ သာယာဝတီမင္းကလည္း သူသာ ဤအမႈကို႐ံႈးပါကမည္သူပဲျဖစ္ေစ အရွင္မထားဘူး-ဟု ဓားႀကိမ္းႀကိမ္းေနသည္က တစ္ေၾကာင္းတုိ႔ေၾကာင့္ဆရာေတာ္မ်ားဆံုးျဖတ္ရခက္ေနသည္။ ထုိသုိ႔ အခက္ေတြ႔ေန၍ အသက္႐ႈပင္ က်ပ္ေနေသာ အခ်ိန္၌-ဆရာေတာ္ဥဳးဗုဓ္က “ဆရာေတာ္တုိ႔ဆြမ္းစားကာ၊န႔တိုင္းပင္ စာၾကည့္မည္ ဆုိပထမ စာေတာ္ျပန္ပြဲမွ ပထမျပန္ ေဝါဟာရကို အစမူလက“ပထမစာေတာ္ျပန္ပြဲ”ဟု ေခၚတြင္ခဲ့သည္။အင္႐ံုစာတမ္းေခၚေလာကဗ်ဴဟာက်မ္း၌ ‘ပထမပဥၥင္းေလာင္း’စေသာအသံုးအႏႈ ံးမ်ားကို ေတြ႔ရသည္။ အဆင့္ခြဲျားရာ၌သကၠဒါန္ သိၾကားစာတမ္း နႏၵေယာ္ဓာဝန္ႀကီးခန္႔ ျပန္တမ္းမ်ားတြင္ “ဝတ္ရည္စားရည္ဟန္ပန္သပ္ရပ္ျခင္းေမခ၊မလိခေပါင္းစည္းစံုရာ။
သံလြင္ျမစ္ၾကီးလဲရွိတာ...ဣေၿႏၵသိမ္ေမြ႔ေသာ ဉာဏ္ပညာထက္ျမက္ကာ သင္က်မ္းမ်ားလည္း ေက်၍ ေမးသမွ် အဆစ္အပိုင္းမ်ားလည္းမႂကြင္းမက်န္ ေျဖဆိုႏိုင္ေသာ သာမေဏကိုပထမပၪၥင္းေလာင္းအျဖစ္ ခ်ီးေျမႇာက္ေၾကာင္း” ဆုိထားသျဖင့္ပထမ ဟူေသာေဝါဟာရမွာ ထုိေခတ္က အမ်ားသူငါ စိတ္ဝင္စားအထင္ႀကီးေသာ ေဝါဟာရတစ္ခုျဖစ္သည္။ထုိေဝါဟာရကို စြဲ၍ “ပထမ စာေတာ္ျပန္ပြဲ”ဟု စတင္အမည္တြင္ခဲ့၊မွည့္ေခၚခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ယင္းစာေတာ္ျပန္ပြဲမွ‘ပထမျပန္’ဟု အမည္ ေျပာင္းလဲ ေခၚေဝၚခဲ့ၾကသည္။ရဟန္းရွင္လူတို႔က အေလးအျမတ္ထားေလ့ရိွေသာ ပထမေနရာအတြက္ ျပန္ဆိုရသည္ကို စြဲ၍ “ပထမျပန္”ဟု ေခၚဆုိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားၾကသည္။ ထုိ ပထမျပန္စာေမးပြဲသည္ ျပန္၍ ေရတြက္ေသာ္လက္ရိွ ေကာဇာသကၠရာဇ္ကို ေရွ႕ဆံုးမွ‘တစ္’ ျဖဳတ္လုိက္ပါက သူ၏ သက္တမ္း(၃၇၃)ႏွစ္ရိွၿပီ ျဖစ္သည္။ကမ႓ာ႔သက္တမ္းအရွည္ၾကာဆံုး စာေမးပြဲတုိ႔တြင္ တစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ ရိွေပလိမ့္မည္။ အင္းဝေခတ္၊ ကုန္းေဘာင္ေခတ္၊ ရတနာပံုေခတ္၊ ကိုလုိနီေခတ္၊ လြတ္လပ္ေရးေခတ္၊ ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္ႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးေရးေကာေတာ္ေတာ္လွေနတာ...။
သံလြင္ျမစ္ ဧရာ၀တီျမစ္..င္စီေခတ္ဟု ေခတ္အဆက္ဆက္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ ခရီးႏွင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ေခတ္အဆက္ဆက္ျဖတ္သန္းလာခဲ့ရေသာ ပထမျပန္ စာေမးပြဲသည္ က်င္းပပံု ျခင္း၊ ျပ႒ာန္းပံုျခင္း၊ ျပ႒ာန္းပံု က်မ္းစာျခင္း၊ က်င္းပသည့္လျခင္းအနည္းငယ္ ကြာဟခ်က္ ရိွၾကသည္။ သူ႔ေခတ္ႏွင့္သူ လုိက္ေလ်ာညီမႈျဖစ္ေအာင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ၾက၊ စီစဥ္ခဲ့ၾကျခင္းၿပီး၊ ရက္ေတြေရႊ႕လာတာ ၾကာၿပီ၊ ဒီအမႈကိုခုထိ မဆံုးျဖတ္ေသးဖူးလား”ဟုေလွ်ာက္ထားပါသည္။ သာသနာပိုင္ဆရာေတာ္မ်ားကတစ္ဖန္“ဒါျဖင့္ရင္ ဆရာေတာ္ေလးကေရာ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ပါ့မလား”ဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္ ဥဳးဗုဓ္က“ဒီအမႈကို အပ္ပါက ဆံုးျဖတ္ပါမည္”ဟု ေလွ်ာက္ထားသည္။ထုိအမႈကိ ုဆရာေတာ္ဥဳးဗုဓ္အား အပ္လုိက္ရေတာ့မွဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားလည္းအိပ္ေပ်ာ္စားဝင္ ေပ်ာ္ရႊင္၍သြားေတာ့သည္။ ဝန္ထုပ္ႀကီးလည္းက်သြား၊ အသက္႐ႈလည္း ဝသြားေတာ့သည္။စိတ္ခက္ထန္လွေသာ သာယာဝတီမင္းႏွင့္ ေတာသူဘဝမွ မိဖုရားေခါင္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ေသာ ‘ၾကက္ေကာင္း၊ ေခါင္းဆိတ္ မခံ’ဆုိသလုိျဖတ္ထုိးဉာဏ္ေကာင္းလွ ထက္ျမက္လွေသာ နန္းမေတာ္မယ္ႏုတုိ႔၏ ထိပ္တုိက္ရင္ဆိုင္သည့္ ဤအမႈအတြက္ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ မွဴးႀကီးမတ္ရာမ်ား၊ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား၊ အင္းဝေနျပည္ေတာ္ ဝန္းက်င္တစ္ခုလံုး အံုးအံုးကၽြက္ကၽြက္ ျဖစ္ကာ အထူးပင္စိတ္ဝင္စားစြာျဖင့္မည္သုိ႔မည္ပံု ဆံုးျဖတ္မည္ကို ေစာင့္စားေနၾကသည္။ေသာင္ေတြထြန္းၾကတာ။
စစ္ေတာင္းျမစ္ၾကီးလဲရွိေပတာ..ဆံုးျဖတ္မည့္ေသို႔ေရာက္ေသာအခါ သာသနာပိုင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊သံဃာေတာ္မ်ား၊ ႏွစ္ဖက္ေသာအမႈသည္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ အိမ္ေရွ႕မင္းႏွင့္မိဖုရားေခါင္ႀကီးတုိ႔၏ေရွ႕ေမွာက္၌ ဆရာေတာ္ ဥဳးဗုဓ္ဆံုးျဖတ္ပံုမွာ ---“ဤအမႈသည္ မိဖုရားေခါင္ႀကီး မိႏုႏွင့္လည္း မဆိုင္၊ အိမ္ေရွ႕မင္း ငခင္ႏွင့္လည္းမဆိုင္။ဆရာဘုန္းႀကီးခ်င္း တပည့္လက္သား ျဖားေယာင္းေသာအမႈျဖစ္ေပသည္။ ထုိေၾကာင့္ ‘န ဘိကၡေဝ အညႆ ပရိသာ အပလာေဠတဗၺာ၊ ေယာ အပလာေဠယ် အာပတၱိဒုကၠဋႆ’ ဟူေသာ (ဝိ-ပါ၊ ၃၊ ၁၁၉)ဝိနည္း ပါဠိေတာ္အရ .. နန္းမေတာ္ႀကီး၏ေက်ာင္းဘုန္းႀကီးသည္သူတစ္ပါး၏တပည့္သားကို လွည့္ျဖားျခင္းေၾကာင့္ ဒုကၠဋ္ အာပတ္သင့္သည္၊ ေဒသနာ ၾကားေလ။ အနီးအနားရိွ ရဟန္းတစ္ပါးကေဒသနာ ခံေစ။အိမ္ေရွ႕မင္း၏ ေက်ာင္းတိုက္၌ သီတင္းသံုးေသာ ဘုန္းႀကီးသည္လည္း မိမိ တပည့္သားကို အထိန္းအကြပ္ ညံ့ဖ်င္းေသာေၾကာင့္ ေစတိယဂၤဏဝတ္၊ေဗာဓိယဂၤဏဝတ္ျပဳေလ၊ ပထမေက်ာ္ေလာင္းလ်ာသည္လည္းအဂတိ လိုက္စားျခင္းေၾကာင့္ ယခုႏွစ္ စာေမးပြဲ ဝင္ျခင္းမွ ရပ္ဆိုင္းေစ”ဟု ဆံုးျဖတ္လုိက္ေလသည္။ခုခ်ိန္ဟာေရတတ္ခ်ိန္ပါ။
ဤအဆံုးအျဖတ္သည္တရားမွ်တ ဝိနည္းလမ္း က်ခဲ့ျခင္း႔ေၾကာင့္ ထုိအခ်ိန္က အမႈသည္မ်ားေရာရဟန္းရွင္လူတုိ႔ပါ ေက်နပ္ခဲ့ၾက၍ ေနာင္သာသနာတြင္ စံျပ အဆံုးအျဖတ္ပင္ ျဖစ္လာခဲ့ေပသည္။ စတင္ကာ ေခတ္အဆက္ဆက္ဤမွ်အထိတန္ဘုိးထားၾက႐ံုမွ်မက ယခုကာလတိုင္ေအာင္လည္း ရဟန္းရွင္လူတုိ႔တန္ဖုိးထားၾကသည္ကိုအဂၤလိပ္ေခတ္ ပထမေက်ာ္မွာ (၁၂၅၉)ခုႏွစ္တြင္ပထမေက်ာ္တန္း၌ (၁၂)ပါးေျဖဆိုၾကရာ တစ္ပါးတည္းသာ ေအာင္ျမင္၍ ပထမေက်ာ္ ရရိွသြားသည္။ထုိပုဂၢိဳလ္မွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ သရက္ေတာေက်ာင္းတုိက္မွ ဥဳးေကတုပင္ျဖစ္သည္။ ထုိအရွင္သည္အဂၤလိပ္ေခတ္၌ ပထမဦးဆံုး ပထမေက်ာ္ျဖစ္၍ ေနာင္တြင္ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕သုိ႔ေျပာင္းေရႊ႕ သီတင္းသံုးကာ “ဘံုပ်ံ ဆရာေတာ္”ဟုထင္ရွားသည္။(၁၂၆၀) ျပည့္ႏွစ္မွ စ၍သီးျခား ပထမေက်ာ္တန္းကိုရပ္ဆိုင္းၿပီး ပထမႀကီးတန္းမွအမွတ္အမ်ားဆံုးရသူအား“ပထမေက်ာ္”ဘြဲ႔ သတ္မွတ္ၾကေလသည္။
ျမစ္ဆံုကိုမထိနဲ႔ေဟ့ယ...ယခု တင္ျပမႈသည္မွတ္တမ္းမ်ားအရေဖာ္ျပျခသာလြန္မင္းတရာႀကီးလက္ထက္က်င္းပခဲ့သည့္သကၠရာဇ္ (၁၀၀၀)ျပည့္ႏွစ္မွာပင္စတင္ရရိွေသာ “ပထမေက်ာ္”မွာ ရွင္ဉာဏဝရ ပင္ျဖစ္သည္။ ေနာင္တြင္ “ပထမေက်ာ္ေအာင္စံထားဆရာေတာ္”ဟု သမိုင္းတြင္ခဲ့၊ နာမည္ႀကီးခဲ့သည္။ ထုိအခ်ိန္မွ စ၍ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာပင္‘ပထမေက်ာ္’ဟူေသာ နာမည္သည္ ေက်ာ္ၾကားလာခဲ့သည္။ရွင္ဘုရင္၊အိမ္ေရွ႕မင္း၊ မိဖုရား၊ အမတ္ႀကီးမ်ားစေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အားေပး ပူေဇာ္ခဲ့လုိ႔လည္း နာမည္ႀကီးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။င္း ျဖစ္သည္။ မစုိးရိမ္တိုက္တည္ ဆရာေတာ္ ဥဳးသူရိယာဝံသ၊တိပိဋကဆရေတာ္ ဥဳးဝိစိတၱသာရာဘဝံသ တုိ႔မွာ အဆုိပါ ၁၂၆၀-ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားဆီက ရရိွခဲ့ၾကေသာ“သီးျခား ပထမေက်ာ္”မ်ားပင္ ျဖစ္ၾကသည္။ တိပိဋကဆရာေတာ္သည္၁၂၉၅-ခုႏွစ္က သီးျခားပထမေက်ာ္ပင္သီလရွင္မ်ား ေျဖဆုိခြင့္ျပဳ ေက်ာက္စာဝန္ မစၥတာ ေတာ္စိန္ခုိ၏အၾကံျပဳခ်က္အရ သကၠရာဇ္၁၂၆၃ခုႏွစ္မွစ၍ သီလရွင္မ်ား ပထမျပန္ စာေမးပြဲ ေျဖဆုိခြင့္ရရိွခဲ့ၾကသည္။ေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့အသံေတြ...။
ျမစ္ေတြဟာလွပေန..ဘာသာျပန္ျပ႒ာန္းျခင္း သကၠရာဇ္၁၂၆၆ ခုႏွစ္မွစ၍ ပထမငယ္တန္း၌ ဇနကဇာတ္အ႒ကထာ၊ ပထမလတ္တး၌ဓမၼပဒ အ႒ကထာ၊ ပထမႀကီးတန္း၌မိလိႏစိတ္ခက္ထန္လွေသာ သာယာဝတီမင္းႏွင့္ ေတာသူဘဝမွ မိဖုရားေခါင္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ေသာ ‘ၾကက္ေကာင္း၊ ေခါင္းဆိတ္ မခံ’ဆုိသလုိျဖတ္ထုိးဉာဏ္ေကာင္းလွ ထက္ျမက္လွေသာ နန္းမေတာ္မယ္ႏုတုိ႔၏ ထိပ္တုိက္ရင္ဆိုင္သည့္ ဤအမႈအတြက္ ဆရာေတာ္ သံဃာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ မွဴးႀကီးမတ္ရာမ်ား၊ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား၊ အင္းဝေနျပည္ေတာ္ ဝန္းက်င္တစ္ခုလံုး အံုးအံုးကၽြက္ကၽြက္ ျဖစ္ကာ အထူးပင္စိတ္ဝင္စားစြာျဖင့္မည္သုိ႔မည္ပံု ဆံုးျဖတ္မည္ကို ေစာင့္စားေနၾကသည္။ၵာပါဠိေတာ္တုိ႔ကိုဘာသာျပန္ က်မ္းစာမ်ားအျဖစ္ျဖင့္ျပ႒ာန္းခဲ့ပါသည္။ပါဠိဘာသာကိုစတင္ေျဖဆုိခြင့္ျပဳျခင္း သကၠရာဇ္၁၂၇၁ ခုႏွစ္ ပထမျပန္စာေမးပြဲ၌စတင္ ေျဖဆုိခဲ့ၾကေသာ္လည္း၁၂၉၅-ခုႏွစ္မွ ေအာင္လက္မွတ္၌ထည့္သြင္း ေရးသားေပးသည္။ဓမၼစရိယ(စာခ်)တန္း ေပၚလာျခင္း ဓမၼာစရိယတန္း (စာခ်တန္း)ကိုေတာ့၁၃၀၂-ခုႏွစ္က စတင္ ျပ႒ာန္းကာ ေျဖဆုိခဲ့ၾကသည္။ထုိႏွစ္ကမဟာစည္ဆရာေတာ္၊ တိပိဋက ဆရာေတာ္တုိ႔ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူခဲ့ၾကသည္။တို႕ေတာ့မေရာင္းႏိုင္ေပ။
လူတတ္ၾကီးေတြမလုပ္ၾကနဲ႔ေဟ့တုိင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ခြဲက်င္းပျခင္း ၁၃၆၀-ျပည့္ႏွစ္(1999)မွ စတင္ကာ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ခြဲ၍ က်င္းပလာသည္မွာ ယခု ၁၃၇၂-ခုႏွစ္ဆုိလွ်င္ (၁၂)ႏွစ္ပင္ရိွၿပီးျဖစ္၍ ပထမေက်ာ္ရသူ (၁၂)ပါးမွ်သာ ရိွသည္။ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္အသြယ္သြယ္မွငယ္၊ လတ္၊ ႀကီး၊ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ရရိွၾကေသာ သံဃာေတာ္တုိ႔အားရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကမ႓ာေအး ကုန္းေျမသုိ႔ပင့္ေဆာင္ကာ အထူးေအာင္စာေမးပြဲအျဖစ္ သီးသန္႔ေျဖဆုိေစခဲ့သည္။ေအာင္ျမင္သူမ်ားထဲမွာ ပထမႀကီးတန္း၌ အမွတ္အမ်ားဆံုးရသူျဖစ္မွ ‘ပထမေက်ာ္’ဘဲြ႕ကိုရရိွမည္ျဖစ္သည္။ အဆုိပါ (၁၂)ႏွစ္၌မည္မွ်ပင္ေတာ္သူေတြေပါမ်ားပါေစ ပထမေက်ာ္ကေတာ့ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ပါးတည္းသာ ေရြးခ်ယ္ခဲ့ရာ (၁၂)ပါးသာ ျဖစ္သည္။ ထုိ (၁၂)ႏွစ္တုိ႔တြင္ရန္ကုန္တိုင္းက(၄)ပါး၊ မႏၲေလးတိုင္းက (၄)ပါး၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းက (၄)ပါးစီ ရရိွခဲ့ၾကသည္။ေဖာ္ျပပါ ပထမေက်ာ္ (၁၂)ပါးတုိ႔တြင္သာမေဏေက်ာ္မဟုတ္သူမ်ားက (၃)ပါးသာရိွသည္။ က်န္(၉ )ပါးတုိ႔သည္ကား“သာမေဏေက်ာ္၊ ပထမေက်ာ္”မ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။က်န္ဒုတိယ၊ တတိယ ပုဂၢိဳလ္ အမ်ားစုသည္လည္းသာမေဏေက်ာ္မ်ားသာ ျဖစ္ၾကသည္။တို႕ျမစ္တို႕ပိုင္သေလ...။ေက်းဇူးပဲေနာ္။
ေတာ္မွေက်ာ္ေသာ ေခတ္ ပထမႀကီးတန္းကိုမေအာင္ေသးသူသာမေဏေက်ာ္တုိ႔သည္ ပထမႀကီးတန္းကို ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ ေျဖဆုိေသာအခါ ပထမေက်ာ္ဘြဲ႔ကို ရရိွလုိၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ သူႏိုင္ကိုယ္ႏိုင္ အၿပိဳင္ဆင္ႏြဲၾကသည့္ အခ်ိန္၌ စစ္မွန္ေသာ ရတနာကိုတန္းဝင္-ရတနာ ျဖစ္ေအာင္အကြက္ေဖာ္အေရာင္တင္ေပးရသကဲ့သုိ႔ စာသင္သားဘက္ကလည္းအေျခခံစာေပျပည့္စုံ၊ ကံ, ဉာဏ္, ဝီရိယ-သံုးပါးလံုးႏွင့္ျပည့္စံုၿပီးေက်ာင္းတိုက္ဘက္ကလည္း စာသင္နည္းစနစ္ေကာင္း၊ စည္းကမ္းပိုင္း ပံ့ပိုးမႈအပိုင္းကလည္းေကာင္းပါမွပထမေက်ာ္ကိုရရိွႏိုင္သည္။ ကံေကာင္း႐ံုဉာဏ္ေကာင္း႐ံုမွ်ျဖင့္ မရႏိုင္ပါ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘက္စံုေတာ္မွသာ ေက်ာ္ေသာ ေခတ္ ျဖစ္ေပသည္။အထက္၌ေဖာ္ျပခဲ့သလုိလြန္စြာမွပင္ရရိွခဲလွေသာ ပထမေက်ာ္ဘြဲ႔ရ အရွင္ျမတ္မ်ားကို သာသနာေတာ္အား အျမတ္တႏိုးတန္ဖုိးထားၾကသူေရွးေခတ္ဦး တိုင္းျပည္ အုပ္ခ်ဴပ္သူတုိ႔ကအစ လူတန္းစား အသီးသီးတုိ႔ကပူေဇာ္ခဲ့ၾကသလုိ ယခုေခတ္ ဒကာ၊ဒကာမအေပါင္းတုိ႔ကလည္းအျမတ္တႏိုး တန္ဖိုးထားကာ ပူေဇာ္သင့္လွပါေၾကာင္းတင္ျပအပ္ပါသည္။အရွင္ေတဇနိယ (ပ႒ာန္းအလင္းေရာင္)၊ ေညာင္တုန္းပါဠိတကၠသိုလ္၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္၊ရန္ကုန္ၿမိဳ႕။“ခပ္သိမ္းေသာ ရဟန္း၊ ရွင္, လူ,နတ္, ျဗဟၼာ သတၱဝါအားလံုး ေဘးရန္ ေၾကာင့္ၾကဆင္းရဲကင္း၍ ကိုယ္, စိတ္ ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစအားလံုးေက်းဇဴးတင္ပါတယ္ရွင့္႕
THANKS ALL STEEMIT FRIENDS.GOODNIGHT.
AUTHOR : @babysister