بیماری هاشیموتو نوعی اختلال سیستم ایمنی بدن است که در آن سیستم ایمنی بر علیه غده‌ی تیرویید وارد عمل می‌شود. به‌طوری که می‌دانید، غده‌ی تیرویید یک غده‌ی درون‌ریز است که هورمون‌های تیرویید را که در تنظیم متابولیسم بدن دخالت دارند، ترشح می‌کند.
بیماری هاشیموتو منجر به التهاب تیرویید می‌شود که به آن تیروییدیت لنفوسیتی مزمن گفته می‌شود. در نتیجه‌ی این التهاب، معمولاً غده‌ی تیرویید کم‌کار می‌شود، یعنی میزان ترشح هورمون تیرویید کاهش می‌یابد. در حقیقت، در برخی از کشورهای پیشرفته، شاید بتوان گفت که بیماری هاشیموتو شایع‌ترین علت کم‌کاری تیرویید محسوب می‌شود.
Image credit: pinterest
گر چه بیماری هاشیموتو در هر دو جنس بروز می‌کند و در هر سنی نیز می‌تواند ظاهر شود، ولی بیشترین موارد آن زنان میانسال هستند.
معمولاً در جریان بیماری هاشیموتو، بر اساس تست‌های خونی می‌توان کم‌کاری تیرویید را تشخیص داد، و برای درمان آن کافی است که از جایگزینی با هورمون‌های تیرویید به‌صورت دارویی استفاده شود.
بیماری هاشیموتو معمولاً یک بیماری مزمن است و به آهستگی پیشرفت می‌کند. در جریان این بیماری ممکن است غده‌ی تیرویید بزرگ شود که به این حالت گواتر گفته می‌شود.
در نهایت، این بیماری منجر به آسیب مزمن غده‌ی تیرویید و کم شدن سطح هورمون‌های تیروییدی در جریان خون می‌شود. وقتی که هورمون تیرویید در خون کاهش یافت، علایم کم‌کاری تیرویید ظاهر می‌شود. به‌عنوان مثال، حرکات بیمار کند می‌شود و احساس خستگی می‌کند؛ نسبت به سرما حساس می‌شود؛ یبوست، رنگ پریدگی و خشکی پوست، صورت پف‌آلود، شکنندگی ناخن‌ها، ریزش مو، بزرگ شدن زبان، افزایش وزن بدون دلیل، درد حساسیت و سفتی ماهیچه‌ها، درد و سفتی مفاصل، ضعف عضلات، مِنوراژی، افسردگی و کاهش حافظه از علایم کم‌کاری تیرویید هستند.
همان‌طور که گفته شد، بیماری هاشیموتو یک بیماری خودایمنی است، بدان معنا که در این بیماری سیستم ایمنی بر علیه خود بدن—به‌طور اختصاصی بر علیه غده‌ی تیرویید—وارد عمل می‌شود. در این بیماری، سیستم ایمنی آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به غده‌ی تیرویید آسیب وارد می‌کنند. علت ایجاد بیماری‌های خودایمنی از این قبیل مشخص نیست. به نظر می‌رسد یک ویروس یا باکتری ممکن است آغاز کننده‌ی این پاسخ باشد. و در برخی از موارد نیز ممکن است عوامل ژنتیکی در بروز بیماری‌های خود ایمنی دخالت داشته باشد. عوامل مختلف بر روی هم احتمال ابتلا به این بیماری را تعیین می‌کنند.