Tüp bebek yönteminin kadının yumurta hücresi ve erkeğin sperm hücresinin vücut dışına alınarak klinik ortamında bir araya getirilmesi ile yapılır. Döllenme tüp bebek yöntemi sayesinde vücut dışında gerçekleştirilir. Rahim kanalları kapalı olan kadınların da çocuk sahibi olabilmelerini sağlamak için bu yöntem 1970’lerin başında geliştirilmiştir. Bu yöntemle yapılan ilk bebek de 1978 de doğmuştur. Başarılı bir şekilde sonuçlandırılan bu ilk doğum ile tüp bebek yöntemi oldukça popüler hale gelmiştir.
Tedavi Aşamaları
Bu tedavi yönteminde amaç birçok folikülü geliştirmek ve aynı anda çok sayıda yumurtayı toplamaya çalışmaktır. Ön tedavi olarak ovulasyın indüksiyonu yapılır. Kısa veya uzun protokolde kullanılacak farklı iğneler ile en fazla sayıda yumurta hücresi oluşturulmaya çalışılır. 3-4 günde bir ultrason yardımı ile foliküllerin oluşumu kontrol edilir ve istenilen büyüklüğe gelene kadar takip edilir. E2 ve LH seviyeleri de yumurtalıkların tedaviye verdikleri yanıta göre değerlendirilerek ilerlemeler kaydedilir.
Foliküllerin istenilen değere ulaşmasından sonra yumurta toplama günü kararlaştırılır ve anestezi uygulanarak hastadan ağrısız bir şekilde kısa süreli bir işlemle yumurtalar toplanır. En az 6 saatlik açık kalınması gerekilen bu işlem genelde sabah saatlerinde gerçekleştirilir. Yumurta toplama işlemi kısa sürer ve sonrasında da hastanın iyileşme süreci çok hızlıdır. İşlemden 2 saat sonra taburcu edilebilir.
Yumurta toplama işlemi tamamlandıktan sonra elde edilen yumurta hücreleri belli işlemlerden geçirilerek yıkanır. Bu yıkama işlemi artıklardan arındırmak için yapılır. Olgun yumurtalar seçilerek ICSI için hazır hale getirilir. Eşten alınan sperm hücreleri de toplanan yumurta hücrelerine yapıldığı gibi belli işlemlerden geçirilerek yıkanarak arındırılır. Mikro pipet ile spermler alınır ve başka bir pipet yardımıyla yumurta hücrelerinin tutulduğu yere enjekte edilir. Her yumurta hücresi ve sperm için bu işlem tekrarlanır.
Enjekte işlemi tamamlandıktan sonra embriyoların döllenebilmesi için uygun sıcaklık ve karbondioksit yoğunluğu sağlanan inkübatöre konulurlar.
Embriyoların gelişimleri takip edilerek 3. veya 5. Günde en iyi olgunlaşmış olanları arasından seçim yapılma işlemine sıra gelir. Seçilen embriyolar transfer edilmek üzere ayrılır.
Jinekolojik müdahale pozisyonunda yatırılan hastanın vajinasına spekulum takılır. Daha sonra da steril serum fizyolojik temizliği yapılır. Rahim ağzının temizlenmesi için bazı özel kültür sıvıları kullanılır. Daha sonra da son işlem olarak ultrason eşliğinde embriyolar rahim içine yerleştirilir.
Bu işlem anestezi gerektirmediği gibi ağrı yaşanması durumu da söz konusu değildir.
Tüm bu sayılan aşamalar gerçekleştirildikten sonra hastaya enjeksiyon, fitil veya krem şeklinde hormonlarını destekleyici ilaçlar verilir. Gebelik oluştuğu takdirde bu tedavi 10. Haftaya kadar devam eder. Gebelik oluşmazsa ve regl olunursa kanamanın başlaması ile birlikte tedavi de kesilir.
Embriyo transfer edildikten sonra 12. Günde gebelik testi yapılarak işlemin sonucunun başarılı olup olmadığı incelenebilir. Tüp bebek yöntemlerinde kullanılan işlemlerden biri de mikroenjeksiyondur. Bu işlem özel bir mikroskop kullanılarak yapılır. Yumurtanın içine özel olarak seçilen bir sperm hücresi yerleştirilir.
Normal bir şekilde gelişen embriyonunda rahmin iç tabakasına tutunabilmesi gerekmektedir. Ancak bunun için öncelikle dış tabakadan ayrılması gerekir. Assisted hatching denilen işlem ile embriyonun dış kılıfı transfer öncesi bir miktar inceltilir ve rahmin iç kısmına tutunma şansı arttırılır. Böylece gebeliğin gerçekleşmesi ihtimali de arttırılmış olur.
Blastokist ise gelişim evrelerine göre takip edilen embriyoların, gelişim evrelerinin 5. veya 6. Gününde anneye transfer edilmesi işlemidir. Bu işlemde gebelik ihtimali oldukça yüksektir. Ancak her hastaya uygun bir yöntem değildir.